Արտուշիկը ունի համակարգիչների խանութ, որում գնտնվում է 500 համակարգիչ, նրա խանութից գնեցին 267 համակարգիչ, իսկ հաջորդ օրը նրա խանութ բերեցին ևս 792 համակարգիչ մեկ ամսում գնեցին 700 համակարգիչ նա պատվիրեց 1000 համակարգիչ։ Քանի համակարգիչ կա նրա խանութում։
500 – 267 = 233
233 + 792 = 1025
1025 – 700 = 325
325 + 1000 = 1325
Գրել պատում ուսումնառության քո 6 տարիների մասին: Նկարագրել և բնութագրել դրանք: Պատմել տարեցտարի քո աճի, ձեռքբերումների, թերացումների մասին: Ո՞ր տարին ես համարում ամենաարդյունավետը, ամենահետաքրքիրը, ամենակարևորը, ամենաչստացվածը:
Մեր փողոցում բացվող հրապարակներից մեկում երեք օր է, ինչ մի քարավան է կանգ առել։ Ուղտերի բուրգի, խմորի, ուղտապանների թաղիքների յուրահատուկ հոտ, ուղտերի հոգնած ձայներ և խաղաղ նայվածքներ։ Ուղտապանների թաղիքե ցածր վրաններ։ Երեկոյան օճախները վառվում են։ Պարզ, պարզ մի կենցաղ։ Ուղտապանները կերակրում են իրենց ուղտերին և անվերջ շոյում ու փայփայում նրանց։ Նրանք բարձր չեն ծիծաղում, ժպտում են միայն։ Նրանց ժպիտը դժգույն, մարող գույներով հազիվ գծագրվում է դեմքերի վրա և անհետանում։ Բայց անապատի մարդու նայվածքը հրային է, արևաշող, կիզիչ, խոնավ, փայլփլացնող, միշտ արթուն, խոսուն աչքեր, որոնք բերում էին մեզ իրենց ավազների ջերմությունն ու անդորրը։
Քարավանն արդեն ճանապարհ ընկավ։ Ուղտերի կերկերուն, աղերսական և կարոտագին ձայնը բռնել է ողջ քաղաքը։
Բայց ուղտերից մեկը չի շարժվում, նստած է, վեր չի կենում, միայն նայում է։
Հավաքվում են ուղտապանները, թափանցում նրա աչքերի խորքը և հասկանում ուղտի բովանդակ հոգին. բռնել է նրա համառությունը. դժգունում է նրան կերակրող և խնամող ուղտապանը՝ քարավանի տիրոջ զայրույթի վախից։
Ուղտը վշտացել է մարդկային մի կոպտությունից։ Ետ է դառնում քարավանի տերը։
— Մնա՛ուղտի հետ՝ մինչև համառությունն անցնի, կհասնես մեր ետևից, — հրամայում է ուղտապանին քարավանի տերը։
Ուղտապանը հնազանդվում է։ Քարավանը զրնգացնում է բոժոժները։ Համառող ուղտը դարձնում է իր վիզը, երկար նայում և երկար մի աղերսանք է ձայնում։ Քարավանի տերը կանգնեցնում է ամբողջ քարավանը․ միգուցե ուղտը ցանկանա քարավանից չբաժանվել, բայց զո՜ւր, ուղտը նստած է և չի ուզում վեր կենալ։ Քարավանը շարունակում է ճանապարհը դեպի Միջագետք, դեպի բաբելոնական և արաբական անապատները։
Համառող ուղտի պահապանը փռում է իր թաղիքը ուղտի կողքին, վրան քաշում է իր աբան ու քնում է այն հույսով, որ մինչև զարթնելը՝ ուղտի սիրտը կքնքշանա, կլինի անհիշաչար և երեկոյան կհասնի քարավանին։
Անցան օրեր, և ուղտը շարունակեց իր անասնական համառությունը։ Ուղտապանը հոգնեց նրան շոյելով։ Ուղտի սիրտը կարծրացել էր, ինչպես մեր երկրի ժայռը։
Աշնան ցուրտը սկսեց սարսափեցնել հարավի բնակչին։ Ուտելիքը պրծավ։ Ոչ ոքի չի ճանաչում, որ դիմում կատարի, ուտում է ուղտի համար պատրաստած թույլ խմորից, հասկացնում է ուղտի քամակից բուրդ գողացող երեխաներին, որ եթե հաց տան, ինքը կքաշի և կտա։
Մի քանի օրից ուղտը մերկացավ, ուղտապանը վաճառեց բոլոր բուրդը։ Ուղտն ինքն էլ է մրսում՝ անապատի այդ հերոսը։ Այլևս բուրդ չկա, որ հացի հետ փոխանակի, հասնում են մուրացկանության օրերը։
Թաղի երեխաները հաց են տանում, կերակրի մնացորդներ։ Ուղտապանը գրկում է մանուկներին, շնորհակալության համար համբուրում։
Մի քանի հուժկու երիտասարդներ որոշում են օգնել անապատի մարդուն։
— Անգամ մը որ կայնի, կերթա, մինչև անապատը մեկ սոլուխ կերթա, — մտածում են նրանք։
Բերում են երկու սյուն, մեծ դժվարություններով կոխում նստած ուղտի ոտների արանքը և 20 հոգով վեր են բարձրացնում նրան։ Աղերսական, ձգձգուն, երկար ողբով բարձրանում է ուղտը, կանգնում։ Հրճվում են բոլորը, անապատի մարդը չի կարողանում իր հրճվանքն արտահայտել, ժպտում է մեղմ, սրան֊նրան գրկում։ Բայց մեկ֊երկու րոպե հետո՝ ուղտը օրորվում է ետ ու առաջ, չոքում և նստում։ Մռայլը պատում է անապատի մարդուն։
— Համա ինադ է հա՜, —- ասում են բոլորը։
Թափվում է առաջին ձյունը երկրում, հազիվ գետնին է հասնում, բայց երբ նստում է մեր սև հագուստների վրա, տեսնում ենք մարդկային ամենանուրբ ասեղնագործից ավելի նրբագույն բանվածքը բնության ձյան առաջին այդ սպիտակ հատիկների մեջ։
Մենք դիտում ենք ձյունը և հրճվում, բայց անապատի մարդու համար ահավոր են ձյան առաջին փաթիլները։
Ուղտն էլ նայում է տարօրինակ սպիտակ փաթիլներին, և երբ մի խոշոր փաթիլ ընկնում է թարթիչների վրա՝ փակում է աչքերը գլխի ջղային շարժումով։
Ուղտապանը ծնկի եկավ ուղտի առաջ, փաթաթված աբայի մեջ, և խորը հուսահատությունով սկսեց լաց լինել առաջին անգամ։ Մենք կանգնած ենք մոտը, հաց ենք տարել նրան։ Անապատի քաղցած մարդը այլևս հացին էլ ուշք չի դարձնում։
Արցունքները, հակառակ ձյունի փաթիլներին, այրում են նրա կոպերը, գլորվում են քթի երկու կողմի առուներից վար և կորսվում բեղերի և միրուքի ցանցառության մեջ։ Ուղտը ագահությամբ հառել է ուղտապանին, հառել է նրա աչքերի խորքը, հառել է նրա արցունքներին, ուղտապանի նայվածքն էլ արցունքների միջից ընկել է ուղտի խորունկ աչքերի մեջ, արցունքները գլորվում են, այրվում են նրա կոպերը։
Ձյունի փաթիլներից ստեղծված մեր հրճվանքին խառնվում է անապատի մարդու ողբը։
Հանկարծ ուղտը երկարեց ճիտը՝ մինչև երկուսի շնչերը խառնվեցին իրար։ Ուղտն աղերսագին ձայնեց մի քանի անգամ, հևաց և սկսեց բարձրանալ։
Մենք ճչացինք։
— Դևեն ելա՜, դևեն ելա՜վ․․․
Ուղտապանը սրբեց իր արցունքները, հավաքեց մեր բերած հացը, ճանկեց ուղտի թամբը, մագլցեց վեր ու ճանապարհ ընկավ դեպի անապատը՝ ժպտու՜ն և ուրա՜խ։
Փողոցի երկու կողմերում մարդիկ կանգ էին առնում և դիտում համառ ուղտին, որ օրորվելով քայլում էր, աղերսում, աչքերը հեռուն֊հեռուն հառած։
Ուղտապանը ողջունում էր փողոցում կանգնած մարդկանց, հավաքում նրանց նետած դրամները, հացի կտորները լցնում տոպրակի մեջ և հեռանում քաղաքից դեպի ավազները, դեպի հարավի արեգակը։
Նա հեռացավ մեր երկրից, որտեղ սկսվել էր դաժան ձմեռը՝ կարմրած և դեղնած տերևներով աշունքից հետո։
Հարցեր և առաջադրանքներ:
Առաջադրանքներ 2
| 1. | Տասնորդական կոտորակների բաժանումը (տասնորդականներ)Բարդություն հեշտ 1.2 :0.2 Տասնորդական կոտորակի վրա բաժանումը փոխարինելով բնական թվի վրա բաժանումով՝ ստանում ենք՝ 1.2:2 12:2 120:2 0.12:2 1.2 : 0.2 = | 2 |
| 2. | Տասնորդական կոտորակների բաժանումը (հարյուրերորդականներ)Բարդություն հեշտ Տրված բաժանումը փոխարինիր բնական թվի վրա բաժանումով և հաշվիր: 0.08 : 0.08 = 8 : 8 = 1 | 1 |
| 3. | Բաժանումը 0,1; 0,01 և 0,001 տասնորդական կոտորակների վրաԲարդություն հեշտ Կատարիր բաժանումը: 10.076:0.001= 10,076 | 1 |
| 4. | Ամբողջ թվի բաժանումը տասնորդական կոտորակի վրաԲարդություն միջին Կատարիր բաժանումը: 35:6.4= 5,46875 | 4 |
| 5. | Տասնորդական կոտորակների բաժանում (հազարերորդականներ և տասհազարերորդականներ)Բարդություն միջին Հաշվիր: 0.4067 :0.083 = 4,9 | 4 |
| 6. | Տասնորդական կոտորակների բաժանում (տասնորդականներ և հարյուրերորդականներ)Բարդություն միջին Կատարիր բաժանումը: 26.8 :5.36 = 5 | 4 |
| 7. | Քայլերի քանակըԲարդություն միջին Մարդու քայլի երկարությունը 0.7 մ է: Որոշիր, թե քանի՞ քայլ նա պետք է անի, որպեսզի անցնի 98 մ ճանապարհ: Պատասխան՝ 140 քայլ: | 3 |
| 8. | Քանի՞ անգամ է մի տասնորդական կոտորակը մեծ մյուսիցԲարդություն միջին Քանի՞ անգամ է 4320.8 թիվը մեծ 43.208-ից: Պատասխան՝ 100 անգամ: | 3 |
| 9. | Գործվածքի գինըԲարդություն միջին Գործվածքի 3,5 մ-ի համար վճարեցին 486.5 դրամ: Հաշվիր 15.25 մ գործվածքի գինը: Պատասխան՝ դրամ: | 3 |
| 10. | Հավասար քանորդներԲարդություն միջին Կատարիր բաժանումները և պարզիր, թե ո՞ր երկուսն են իրար հավասար: Նշիր իրար հավասար քանորդները: 3.3:11 34:2.5 2.5:11 | 3 |
| 11. | Հավասարում (տասնորդական կոտորակներ)Բարդություն միջին Լուծիր հավասարումը: t:25.3=7.4:0.5 Պատասխան՝ t= | 4 |
| 12. | Ուղղանկյան կողմերի հարաբերությունըԲարդություն միջին Ուղղանկյան մակերեսը 9.8 սմ² է, իսկ երկարությունը՝ 7 սմ: 1. Գտիր ուղղանկյան լայնությունը: Պատասխան՝ սմ: 2. Գտիր ուղղանկյան երկարության և լայնության հարաբերությունը: Պատասխան՝ | 3.5 |
| 13. | Հավասարում (հարաբերություն)Բարդություն միջին Լուծիր հավասարումը: 132.72\31.6=x\0.2 Պատասխան՝ x= | 4 |
| 14. | Հավասարում (տարբերություն)Բարդություն բարդ Լուծիր հավասարումը: 17z−14.5z=8.9275 z= | 5 |
| 15. | Երկու անհայտ թվերի արտադրյալԲարդություն բարդ Երկու թվերի արտադրյալը հավասար է 231.25-ի: Եթե մի արտադրիչը մեծացնենք 2.5-ով, իսկ մյուսը թողնենք անփոփոխ, ապա արտադրյալը հավասար կլինի 323.75-ի: Գտիր այդ թվերը: Մեծ թիվը՝ Փոքր թիվը՝ | 5 |
| 16. | Հավասարում (արտադրյալ)Բարդություն բարդ Լուծիր հավասարումը: (t+0,1)⋅2.5=80.84 t= |
Առաջադրանքներ 1
| 1. | Տասնորդական կոտորակի բաժանումը բնական թվի (տասնորդականներ)Բարդություն հեշտ Հաշվիր: 4.9 :7 = 0,7 | 1 |
| 2. | Տասնորդական կոտորակի բաժանումը բնական թվի (հարյուրերորդականներ)Բարդություն հեշտ Հաշվիր և գրիր պատասխանը: 0.16 :8 = 0,02 | 1 |
| 3. | Տասնորդական կոտորակի բաժանումը 10-ի, 100-ի, 1000-ի (տասնորդականներ)Բարդություն հեշտ Հաշվիր: 2130.3 :100 = 21,303 | 2 |
| 4. | 10-ի, 100-ի բաժանման քանորդի ընտրությունԲարդություն միջին Կատարիր 14.38 :100 բաժանումը: Ընտրիր ճիշտ պատասխանը: 14.38 0.1438 143.8 1.438 | 3 |
| 5. | Տասնորդական կոտորակի բաժանումը 10-ի, 100-ի, 1000-ի (հարյուրերորդականներ)Բարդություն միջին Հաշվիր: 0.83 :1000 =0,00083 | 3 |
| 6. | Տասնորդական կոտորակի բաժանումը երկնիշ բնական թվի վրա (տասնորդականներ)Բարդություն միջին Կատարիր բաժանումը: 966 :15 = 64,4 | 3 |
| 7. | Տասնորդական կոտորակի բաժանումը երկնիշ բնական թվի վրա (տասհազարերորդականներ)Բարդություն միջին Կատարիր բաժանումը: 0.117 :65 = 0,0018 | 4 |
| 8. | Քանորդի ընտրությունԲարդություն միջին Կատարիր 1.55 :100 բաժանումը: Ընտրիր ճիշտ պատասխանը: 1.55 15.5 0.0155 0.155 | 4 |
| 9. | Բաժանում 10-ի, 100-ի, 1000-ի, 10000-իԲարդություն միջին Տրված թիվը բաժանիր 10000-ի: 164700 :10000 = 16,47 |
Առաջադրանքներ 3
1154, 1155, 1156, 1157, 1158, 1159, 1160,
1161, 1162, 1163, 1164, 1165։
1154. Կարո՞ղ է արդյոք երկու թվերի արտադրյալը բնական թիվ լինել,
եթե արտադրիչներից մեկը տասնորդական կոտորակ է։
Այո
1155. Ճանապարհորդը 4 ժ քայլել է 5,2 կմ/ժ արագությամբ և 3 ժ՝
4,8 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է նա անցել։
35,2 կմ:
1156. Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները.
ա) 3,76 ⋅ 0,1 < 10,26 ⋅ 0,03,
դ) 4,25 ⋅ 11,1 > 56,8 ⋅ 0,2,
բ) 5,71 ⋅ 23 > 2,8 ⋅ 45,
ե) 0,705 ⋅ 9,43 < 8,99 ⋅ 0,77,
գ) 1,92 ⋅ 8,4 > 17,5 ⋅ 0,8,
զ) 0,006 ⋅ 1000 < 100 ⋅ 0,083:
1157. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) (6,4 ⋅ 0,5) ⋅ 0,2 = 0,64
գ) (15,2 ⋅ 6) ⋅ 8,7 = 793,44
ե) 5 ⋅ 9,8 ⋅ 0,2 = 9,8
բ) 8,1 ⋅ (10,1 ⋅ 0,93) = 76,0833
դ) 9,8 ⋅ 6,5 ⋅ 4,3 = 273,91
զ) 36,2 ⋅ 10 ⋅ 8,5 = 3077
1158. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 7,31 ⋅ 2,06 = 15,0586
դ) 20,02 ⋅ (–11,99) = –240,0398
է) (–0,72) ⋅ (–0,27) = 0,1944
բ) 0,1 ⋅ 4,767 = 0,4767
ե) (–34,8) ⋅ (–0,348) = 12,1104
ը) (–3,61) ⋅ 9,876 = –35,65236
գ) (–5,32) ⋅ (–2,2) = 11,704
զ) 12,12 ⋅ 10,01 = 121,3212
թ) (–0,01) . 43,9 = –0,439
1159. Գտե՛ք իրար հաջորդող այն երկու բնական թվերը, որոնց
գումարը հավասար է 43‐ի։
21 + 22 = 43
1160. Գտե՛ք 17‐ի բազմապատիկ բոլոր երկնիշ թվերը։
1161. Ո՞րն է այն ամենամեծ բնական թիվը, որին բաժանվում են 48 և
64 թվերը։
8
1162. Կիրառելով բազմապատկման զուգորդական օրենքը՝ հաշվե՛ք
առավել հարմար եղանակով.
ա) 4 ⋅ 17 ⋅ 5 = 340
բ) 6 ⋅ 39 ⋅ 5 = 1170
գ) 4 ⋅ 8 ⋅ 5 = 160
դ) 25 ⋅ 19 ⋅ 8 = 3800
1163. Արտահայտե՛ք կիլոգրամներով.
ա) 7 կգ 344 գ = 7,344 կգ
գ) 1 կգ 600 գ = 1,6 կգ
ե) 10 ց 75 կգ 110 գ = 1075,11 կգ
բ) 13 կգ 45 գ = 13,045 կգ
դ) 4 ց 15 կգ 23 գ = 415,023 կգ
զ) 188 գ = 0,188 կգ
1164. Գրե՛ք այն բոլոր կանոնավոր կոտորակները, որոնց հայտարարները միանիշ թվեր են։
1165. Կարո՞ղ է արդյոք կոտորակի հայտարարը հավասար լինել զրոյի։
Ոչ
ԷՌՆԵՍՏ ՀԵՄԻՆԳՈՒԵՅ
ԾԱՆՈԹՈՒԹՅՈՒՆ։ Հանճարեղ գրողներին շատ բառեր անհրաժեշտ չեն: Նրանք կարող են գլուխգործոցներ ստեղծել անգամ մի քանի բառով կամ նախադասությամբ: Ահա այդպիսի մի քանի օրինակ մեծ գրողների աշխատանքներից: Մենք ծանոթ ենք այս հանճարների վեպերին ու ծավալուն այլ ստեղծագործությունների, բայց արժե նաև կարդալ նրանց ամենակարճ պատմվածքները։
Հեմինգուեյն առաջինն էր, ով գրեց 6 բառից բաղկացած ստեղծագործություն: Նրանից հետո շատերը արեցին նման փորձեր:
Մի անգամ Էռնեստը վիճեց իր ընկերների հետ, որ ինքը կգրի աշխարհի ամենալակոնիկ և հուզիչ ստեղծագործությունը: Գրականության հանճարը կարողացավ գրազ շահել ՝ թղթի վրա գրելով վեց բառ.«For sale: baby shoes, never used» «Վաճառվում է ՝ մանկական կոշիկ, երբեք մաշված»:
Էռնեստ Հեմինգուեյ
Ծերունին ձկնորսություն է անում իր նավակով Գոլֆստրիմում: Արդեն ութսունչորս օր է՝ նա ոչ մի ձուկ չի որսացել: Առաջին քառասուն օրը նրա հետ է օգնական տղան: Սակայն տղայի ծնողները, տեսնելով, որ նա տուն է վերադառնում առանց որսի, խորհուրդ են տալիս ծով դուրս գալ ուրիշ նավակով և թողնել անհաջողակ ծերունուն: Տղան տխրությամբ է նայում ձեռնունայն վերադարձող ծերունուն և օգնում է նրան ափ հանել դատարկ նավակը:
Գործողությունները զարգանում են Կուբայի փոքրիկ ձկնորսական քաղաքում: Ծերուկ Սանտյագոն սովորեցրել է տղային՝ Մանոլինին, ձուկ որսալ: Ծերունու խրճիթում նրանք զրուցում են վաղվա ձկնորսությունից, այն մասին, որ ծերունու բախտը պիտի վերջապես ժպտա: Զրուցում են սպորտի վերջին նորություններից, բեյսբոլից և հայտնի մարզիկներից, օրինակ՝ Դի Մաջոյից: Երբ ծերուկը քնում է, նրա երազներում չկան կռիվներ, կանայք, կամ մեծ իրադարձություններ: Նա տեսնում է Աֆրիկան և ափ դուրս եկող մեծ առյուծներին:
Առավոտյան ծերունին պատրաստում է նավակը և իրեն օգնող Մանոլինին ասում, որ այսօր հավատում է հաջողությանը:
Ձկնորսական նավերը մեկը մյուսի ետևից դուրս են գալիս ծով: Ծերունին սիրում է ծովը և մտածում է ծովի մասին, որպես կնոջ: Խայծ է դնում կեռիկներին և գցում ջուրը: Սպասում է: Բարձր խոսում է թռչունների և ձկների հետ: Նա զգում է ջրի հատակին կատարվող ամեն բան: Ահա կարթաթելերից մեկը ցնցվեց: Զգում է ահավոր ծանրություն և ուժ, որը ձգում է կարթաթելը: Սկսվում է մի քանի ժամ տևող դրամատիկ պայքարը ծերունու և հսկայական ձկան միջև: Փորձում է քաշել թելը, բայց դա չի հաջողվում: Ափսոսում է, որ տղան իր հետ չէ: Բայց դեռ լավ է, որ ձուկը քաշում է կողմ և ոչ թե ցած:
Անցնում է չորս ժամ: Կեսօր է: Ծերունին մտածում է, որ այսպես երկար չի կարող շարունակվել: Ի վերջո ձուկը կսատկի և նրան հնարավոր կլինի մոտեցնել: Սակայն ձուկը դիմացկուն է:
Գիշեր է: Ձուկը հեռացնում է նավակը ափից: Հեռվում երևում են Հավանայի լույսերը: Ծերունին հոգնած է, բայց չի թողնում կարթաթելը: Մտածում է ձկան մասին: Անգամ խղճում է նրան: Քանի դեռ չի մեռել, չի բաժանվի ձկանից:
Ձուկն արդեն ուժեղ չէ ձգում: Թուլացել է: Սակայն ծերունու ուժերը ևս հատնում են: Վերջապես ձուկը սկսում է երևալ: Այն շատ գեղեցիկ և երկու անգամ մեծ է նավակից: Երևալով ջրի մակերևույթին՝ նորից սուզվում է, և ծերունին ստիպված է լարել ուժերը: Աստծուն չի հավատում, սակայն սկսում է կարդալ «Հայր մերը»: Ուզում է ցույց տալ ձկանը, թե ինչի է ընդունակ մարդը:
Անցնում է ևս մի օր: Ծերունին շեղվելու համար հիշում է բեյսբոլային մրցումները: Հիշում է, թե ինչպես է ձեռնամարտում հաղթում հզոր նեգրին, իսկ հետո որոշում այլևս չձեռնամարտել, որովհետև ձեռքն անհրաժեշտ է նրան ձկնորսության համար:
Պայքարը ձկան հետ շարունակվում է: Ձուկը մե´րթ մոտենում է նավակին, մե´րթ հեռանում: Պատրաստում է տեգը, որ հասցնի ձկանը վերջին հարվածը: Համոզում է ձկանը հանձնվել: Ձուկը սուզվում է:
Երբ ձուկը դուրս է գալիս հաջորդ անգամ, ծերունին հարվածում է: Զգում է սրտխառնոց և թուլություն: Մոտեցնում է ձկանը և կապում նավին: Հաշվում է ձկան արժեքը և կարծում, որ մեծն Դի Մաջոն կարող է հպարտանալ իրենով:
Անցնում է մի ժամ: Երևում է առաջին շնաձուկը: Սկսում է հոշոտել ձկանը: Ծերունին հարվածում է նրան և շնաձուկը իջնում է հատակը՝ իր հետ տանելով տեգը և ձկան մի մեծ կտոր: Ծերունին խորհում է: Մարդուն կարելի է հաղթել, բայց անհնար է ոչնչացնել:
Մի կտոր ձուկ է ուտում: Նկատում է շնաձկների մոտեցող խումբը: Դիմավորում է նրանց թիակին ամրացված դաշույնով: Շնաձկները հարձակվում են ձկան վրա: Ծերունին կռվում է նրանց հետ: Մեկին սպանում է: Ի վերջո շնաձկները ետ են մնում: Նրանք այլևս ուտելու բան չունեն:
Երբ ծերունին հասնում է ափ, բոլորը քնած են: Նրա ձկանից մնացել է միայն կմախքը: Ափին տղան դիմավորում է հոգնատանջ ու լացող ծերունուն: Մանոլինը հանգստացնում է ծերունուն: Հավատացնում է, որ ինքը հաջողություն կբերի նրան և որ շատ հմտություններ ձեռք բերելուց հետո կկարողանա իսկապես օգտակար լինել:
Առավոտյան ափ են գալիս հարուստ զբոսաշրջիկներ: Զարմանում են ձկան կմախքի չափերի վրա: Մատուցողը փորձում է բացարտրել նրանց նախօրյակին տեղի ունեցած դրաման, սակայն նրանք հեռու են դա հասկանալուց:
Հարցեր և առաջադրանքներ։
1.Պատմիր Էռնեստ Հեմինգուեյի մասին մի քանի նախադասությամբ։
2.Ներկայացրու պատմվածքի իմաստը։
Եղիր պայքարող և միաժամանակ ունեցիր խիղճ;
3.Ներկայացրու ծերունուն։
Պայքարող էր և անխիղճ
Կետերի փոխարեն գրիր ամբողջ (ողջ),ամեն ինչ կամ բոլոր (ը) բառերը։
Բոլոր նախադասությունները ճիշտ են գրված։
Բոլոր խնդիրները փորձիր լուծել։
Ողջ խնդրագիրքը արդեն վերջացել է։
Բոլորը վազում էին ինչ- որ մեկի հետևից։
Ողջ ժողովուրդն է սպասում քեզ։
Ողջ մարդիկ ինչ-որ բանի են սպասում։
Ամբողջ հոտը շարժվեց ձայնի ուղղությամբ։
Բոլոր գառներն ու ուլերը ցրվեցին։
Ողջ աշխարհը ոտքի տակ է տվել։
Բոլոր երկրներում եղել է։
Բոլորը նույն բանն են պնդում։
Ամեն ինչ կրակի բաժին դարձավ։
Առաջադրանքներ2
1148, 1149, 1150, 1151, 1152, 1153։
1148. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 3,81 ⋅ 2,95 = 11,2395
դ) 17,32 ⋅ 896,1 = 15520,452
է) 0,1 ⋅ 0,001 = 0,0001
բ) 16,387 ⋅ 0,29 = 4,75223
ե) 1,11 ⋅ 0,32 = 0,3552
ը) 23,57 ⋅ 8,192 = 193,08544
գ) 0,782 ⋅ 0,55 = 0,4301
զ) 0,92 ⋅ 10,03 = 9,2276
թ) 17,17 ⋅ 17,17 = 294,8089
1149. Հիմնվելով տասնորդական կոտորակների բազմապատկման
կանոնի վրա՝ ձևակերպե՛ք դրական տասնորդական կոտորակն
ամբողջ թվով բազմապատկելու կանոնը։
1150. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 6,251 ⋅ 7 = 43,757
դ) 14,55 ⋅ 2 = 29,1
է) 7,86 ⋅ 12 = 94,32
բ) 0,302 ⋅ 5 = 1,51
ե) 0,04 ⋅ 85 = 3,4
ը) 12,5 ⋅ 80 = 1000
գ) 18,11 ⋅ 30 = 543,3
զ) 6,37 ⋅ 9 = 57,33
թ) 31,232 ⋅ 25 = 780,8
1151. Հիմնվելով տասնորդական կոտորակների բազմապատկման կանոնի վրա՝ ձևակերպե՛ք ամբողջ թիվը տասնորդական կոտորակով բազմապատկելու կանոնը։
1152. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 12 ⋅ 0,36 = 4,32
դ) 4 ⋅ 2,575 = 10,3
է) 85 ⋅ 18,43 = 1566,55
բ) 200 ⋅ 1,25 = 250
ե) 77 ⋅ 0,98 = 75,46
ը) 9 ⋅ 34,392 = 309,528
գ) 5 ⋅ 66,99 = 334,95
զ) 134 ⋅ 1,73 = 231,82
թ) 236 ⋅ 7,24 = 1708,64
1153. Կարո՞ղ է արդյոք երկու տասնորդական կոտորակների արտադրյալի ամբողջ մասը զրոյից տարբեր լինել, եթե արտադրիչներից յուրաքանչյուրի ամբողջ մասը հավասար է զրոյի։
Ոչ
Փայլակ
Փանոս
Փառնակ
Փառնավազ
Փառներսեհ
Փառուխ
Փավստոս, Փաւստոս
Փարսադան
Փիլիպոս, Փիլիպպոս
Փիրում
Փոլադ
Ծառուկ
Ծատուր
Ծերուն
Ծովակ
17.04 — 24.04
Учебник (1)
Читаем и обсуждаем рассказ Н.Носова «Метро» (1 часть стр. 62-63)
Задания для выполнения:
стр.63 , упр. 3,4,5,6,7; стр. 64 ,упр .9
Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
Составьте и запишите предложения из данных слов.
Прочитайте предложения. Выпишите выделенные слова. Определите
вид глаголов, обратите внимание на форму глаголов в будущем времени.
Так мы и Москву не увидим, если будем сидеть дома. не увидим- будем сидеть-
Вечером я быстро сделаю уроки и буду читать книгу. сделаю – буду читать-
Երկու տասնորդական կոտորակներ բազմապատկելու համար պետք է՝
1) թվերը բազմապատկել` անտեսելով ստորակետները
2) արտադրյալում աջից ստորակետով անջատել այնքան թվանշան, որքան թվանշան կա ստորակետից հետո երկու կոտորակներում միասին
Բազմապատկենք 11,1 և 0,2 թվերը: Թվերը բազմապատկում ենք՝ անտեսելով ստորակետները: Ստանում ենք՝ 111⋅2=222: Ստորակետով աջից անջատենք երկու թվանշան (յուրաքանչյուր կոտորակում ստորակետից հետո կա մեկական թվանշան՝ միասին կա երկու թվանշան)՝ 11,1⋅0,2=2,22:
Դիտարկենք ևս երկու օրինակ՝
753,4⋅0,01=7,534
0,3⋅20,1=6,03
Եթե արդյունքում ստացվում է ավելի քիչ թվանշան, քան պետք է անջատել ստորակետից հետո, ապա արտադրյալի վերջում կցագրում են զրո կամ մի քանի զրոներ:
753,4⋅0,001=0,7534
41,37⋅0,001=0,04137
0,25⋅0,03=0,0075
Մեծ թվերը բազմապատկելիս կիրառում են «սյունակով» բազմապատկման եղանակը՝
Տեսանյութեր
Տասնորդական կոտորակների բազմապատկում․ khanacademy
Տասնորդական կոտորակների բազմապատկում2
Առաջադրանքներ
| 1. | Տասնորդական կոտորակի և բնական թվի արտադրյալ (տասնորդականներ)Բարդություն հեշտ Կատարիր բազմապատկումը: 8.3 ⋅ 6 = 49,8 | 1 |
| 2. | Տասնորդական կոտորակի բազմապատկումը 10-ով, 100-ով, 1000-ով (տասնորդականներ)Բարդություն հեշտ Կատարիր բազմապատկումը: 5.5 ⋅ 1000 = 5,500 | 1 |
| 3. | Երկու տասնորդական կոտորակների արտադրյալ (տասնորդականներ)Բարդություն հեշտ Կատարիր բազմապատկումը: 1.5⋅0.5= 0,75 | 2 |
| 4. | Տասնորդական կոտորակի բազմապատկումը ամբողջ թվովԲարդություն միջին Ընտրիր 0.4 և 7 թվերի արտադրյալը և հաշվիր արտահայտության արժեքը: Ընտրիր թվային արտահայտությունը: 0.4−7 = -6,6 0.4+7 = 7,4 0.4⋅7 = 2,8 0.4 և 7 թվերի արտադրյալը հավասար է՝ | 3 |
| 5. | Հատակի մակերեսըԲարդություն միջին Լսարանի ուղղանկյունաձև հատակի երկարությունը 14.7 մ է, իսկ լայնությունը՝ 5.1 մ: Հաշվիր հատակի մակերեսը: 14,7 x 5,1 = 74,97 Պատասխան` 74,97 մ² | 3 |
| 6. | Տասնորդական կոտորակների բազմապատկումը 10-ով, 100-ով, 1000-ով,..Բարդություն միջին Տասնորդական կոտորակը բազմապատկիր 10000-ով: 5.13⋅10000 = 513,00 | 3 |
| 7. | Տասնորդական կոտորակի և բնական թվի արտադրյալ (հարյուրերորդականներ)Բարդություն միջին Հաշվիր՝ 2.25⋅300 Պատասխան՝ = 675,00 | 3 |
| 8. | Տասնորդական կոտորակի բազմապատկումը 0,1; 0,01 և 0,001 կոտորակներովԲարդություն միջին Հաշվիր 239.2 և 0.001 թվերի արտադրյալը: Պատասխան՝ | 3 |
| 9. | Տասնորդական կոտորակների արտադրյալի արժեքըԲարդություն միջին 2.9 թիվը բազմապատկիր 0.725-ով: Ընտրիր ճիշտ գրառումը: 2.9−0.725 2.9:0.725 2.9+0.725 2.9×0.725 2.9 և 0.725 թվերի արտադրայլը հավասար է 2,1025 | 4 |
| 10. | Բազմանկյան պարագիծըԲարդություն միջին Քառանկյան բոլոր կողմերը իրար հավասար են և կազմում են 9.49 սմ: Գտիր քառանկյան պարագիծը: 9,49 x 9,49 = 90,0601 Պատասխան՝ քառանկյան պարագիծը հավասար է 90,0601 սմ-ի: | 4 |
| 11. | Շարժման խնդիրԲարդություն միջին Մեքենան 4 ժ շարժվում էր 48.7 կմ/ժ արագությամբ և 5 ժ՝ 59.6 կմ/ժ: Որքա՞ն ճանապարհ անցավ մեքենան այդ ժամանակում: Պատասխան՝ կմ: | 4 |
| 12. | Արտահայտության բոլոր գործողություններըԲարդություն միջին Գտիր արտահայտության արժեքը: 0.13⋅(7.5+4.88)−1,052 Առաջին գործողության արդյունքը՝ 7,5 + 4,88 = 12,38 Երկրորդ գործողության արդյունքը՝ 12,38 x 0,13 = 1,6094 Երրորդ գործողության արդյունքը՝ 1,6094 – 1,052 = 0,5574 | 3 |
| 13. | Ճիշտ է արդյո՞ք հավասարությունըԲարդություն միջին Ճիշտ է՞ արդյոք հավասարությունը: 3.065=1.79 Պատասխան՝ հավասարությունը ճիշտ չէ է, քանի որ 1.7⋅9=3.06⋅5=15.3 1.7⋅3.06=5⋅9 1.7⋅5=3.06⋅9 1.7⋅5=8.5≠27.54=3.06⋅9 1.7⋅9≠3.06⋅5 | 3 |
| 14. | Հավասարման լուծում (տասնորդական կոտորակներ)Բարդություն միջին Լուծիր հավասարումը: t:42.6=7.4:0.5 Պատասխան՝ t= | 4 |
| 15. | Տառային արտահայտությունԲարդություն բարդ Տառերը, նշանները և թվերը տեղադրիր տարբեր պատուհաններում: 1. Պարզեցրու այս արտահայտությունը՝ 2. Հաշվիր արտահայտության արժեքը, եթե t=770 Պատասխան՝ |
Միլենա Կարապետյան բլոգ 