1.Կհանդիպես նրան, բայց հաջողություն չեմ ակնկալում:

Ուսին մնացել է խոռոչաձև սպի, իսկ հոգում՝ չսպիացող մի ցավ:

Մեքենան դղրդյունով անցավ քարե նեղ կամուրջը, մի քանի կիլոմետր համաչափ վազքով սլացավ գետի ափով, ապա բարձրացավ քարքարոտ ճանապարհով:

Թողել եմ ներքև և փառք, և գանձ, և քեն, և նախանձ:

Ոչ հայրենիք ունի, ոչ տուն, ոչ անուն:

Կրակը լափեց թե սերմ, թե սերմնացան:

Նա այն հարուստներից էր, որոնց պարսկերեն հորջորջումով կոչում են նովսիքա, այսինքն՝ նոր քսակի տեր:

Բոլորին զբաղեցնում էր մի միտք. այն է՝ վաստակել որքան կարելի է շատ և որքան կարելի է շուտ:

Հովիվներն աշխատում էին թաքցնել ոչխարների հոտերը, և գուժում էին այդ բոթը:

Երիտասարդը մխրճվել էր մինչև հատակը, և ոչ մի ապարանք չէր տեսել այդտեղ:

Կրակները վաղուց հանգել էին, և շարժումը դադարել էր:

Տներում վառվում էին կրակները, և գյուղի վրա բացվում էր պարզ ու աստղազարդ երկինքը:

Հանգչում էին լույսերը, և մի ակնթարթում մասրենին կորչում էր խավարի մեջ:

2.Կետերը փոխարինի՛ր հնչյուն, թնդյուն, շառաչյուն գոյականներից և հնչուն, թնդուն, շառաչուն ածականներից մեկով:

Իմ մանկության օրերին հորդահոս ու շառաչուն գետ եմ տեսել:

Լեռներում միայն թնդյունը արձագանքը մնաց:

Ուշադիր լսում էի քո երգի ամեն մի հնչյուն:

Մանկան հնչուն ծիծաղը վարակեց մեծերին:

Այդ մարտի թնդյունը լսվում էր բավական հեռվում:

Ինձ կանչեց-բերեց մեր գետի շառաչյունը:

3.Կետերի փոխարեն գրի՛ր ուն կամ յուն ածանցը:

Քամին խաղում էր պաղպաջուն ալիքների հետ:

Դողդոջուն ձայնը մատնեց, որ վախենում է:

Թվում էր, թե հարսի շրշյուն զգեստով աղջիկը քույրս չէ:

Սիրով էր տանում հիվանդի քրթմնջյունն ու բողոքը:

Ջրի ճողփյուն լսվեց. ուրեմն մոտեցել ենք:

Դալար սաղարթի սոսափյունը խաղաղություն էր բերում:

Մոտիկից լսվող ճարճատյունն անակնկալի բերեց բոլորին:

4. Տրված բառերը տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ: Անվանի՛ր բառերի այդ խումբը: Ծուղրուղո՜ւ, վա՜յ, փի՛շտ, շրը՜խկ, պահո՜, հա՛ֆ-հա՛ֆ, դը՜ռռ, վա՜շ-վի՜շ:

Փի՛շտ, անպիտա՛ն, ի՞նչ ես բազմել սեղանին:

Հա՛ֆ-հա՛ֆ, լսվեց հանկարծ. ուրեմն նրանք մոտենում են տանը:

Վա՜յ, հիմա ի՞նչ եմ անելու, ո՞ւր եմ գնալու:

Ձորում գետն էր հառաչում՝ վա՜շ-վի՜շ:

Շրը՜խկ, ու վերջ. էլ ոչ մեկը չի մտնի այս սենյակը:

Պահո՜, սա արդեն նորություն է:

Ծուղրուղո՜ւ, ոսկի եմ գտել:

Անվերջ ու միալար դռռում է, ու հենց ականջս է ընկնում՝ դը՜ռռ, ուզում եմ փախչել այստեղից:

5. Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր: Դրանք ինչո՞ւ են վերաբերական կոչվում:
Թերևս, անշուշտ, անկասկած, կարծես թե, իբր թե, նույնիսկ, միայն, ինչ որ է, ոչ:

Թերևս նա կգա երեկոյան:

Անշուշտ նա արժանի է այս պարգևին:

Անկասկած դու ճիշտ ես վարվում:

Կարծես թե նա արդեն գիտեր այդ լուրը:

Իբր թե նա հրաժարվել է մրցույթին մասնակցելուց:

Նույնիսկ ամենադժվար պահերին չկորցրեց հույսը:

Միայն աշխատանքով հնարավոր է հասնել հաջողության:

Ինչ որ է, պետք է լուծում գտնենք այս իրավիճակից դուրս գալու համար:

Ոչ, ես այդպես չեմ մտածում:

6․Ի՞նչ արմատներ է հարկավոր ավելացնել մեջտեղում, որ այն լինի ձախ կողմում գրված բառի վերջին արմատ և աջ կողմում գրվածի առաջին արմատ։

Ծամ/․․․/ անք → ծամքանք

Մարտ/ ․․․/գետ գետ → մարտահեղեղգետ

Հաց/ ․ ․ ․ /ծամ ծամ → հացծամ

Բարի/․ ․ ․ /առատ → բարիաբարառատ

7․Գտի՛ր օրինաչափությունը․ո՞ր բառը կլինի հաջորդը։

Քահանա – նախաբան – բանբեր – բերդակալ — կալվածատեր

Տերություն

8․Ո՞ր զույգերի երկու բառերը նույն արմատը չունեն։

Տեր – տիրույթ

Շեն – շինարար

Գետ – գիտակ

Կիրթ – կրթօջախ

Սին — սննդարար

9․Նախադասություններում ավելորդ բառեր կան, դո՛ւրս գրիր դրանք։

Շնորհալի այդ աղջիկը նվագում էր ջութակի վրա։

Շնորհալի այդ աղջիկը նվագում էր ջութակ։

Երիտասարդը հանդիսանում էր այդ նախաձեռնության հեղինակը։

Երիտասարդը այդ նախաձեռնության հեղինակը էր։

Ֆիզիկան դա մի հետաքրքիր գիտություն է բնության մեջ կատարվող երևույթների մասին։

Ֆիզիկան մի հետաքրքիր գիտություն է բնության մեջ կատարվող երևույթների մասին։

Տղամարդու արևահար դեմքը ինձ ծանոթ էր թվում։

Տղամարդու արևահար դեմքը ինձ ծանոթ էր։

10.Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից բայեր կազմի´ր:

Ա. Վախ, սանձ, անուն, սուգ, գութ:

Վախ → վախենալ

Սանձ → սանձել

Անուն → անվանել

Սուգ → սգալ

Գութ → գթալ

Բ. Հպարտ, կապույտ, կարծր, կոպիտ, սուր:

Հպարտ → հպարտանալ

Կապույտ → կապտել

Կարծր → կարծրանալ

Կոպիտ → կոպտել

Սուր → սրել

Գ. Ոչինչ, բոլոր, նույն, ամբողջ:

Ոչինչ → ոչինչացնել

Բոլոր → բոլորել

Նույն → նույնացնել

Ամբողջ → ամբողջացնել

Դ. Հավերժ, հանգիստ, արագ, շատ, քիչ:

Հավերժ → հավերժացնել

Հանգիստ → հանգստացնել, հանգստանալ

Արագ → արագացնել

Շատ → շատացնել, շատանալ

Քիչ → քչացնել, քչանալ

11. Տրված բայերից նորերը ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ:

Ա. Տևել, տպել, բացել,դասել, ճառել:
Բ. Վեր, արտ, հակ, հար, ստոր:

Վեր + տևել = Վերտևել

Արտ + տևել = Արտտևել

Հակ + տևել = Հակատևել

Հար + տևել = Հարատևել

Ստոր + տևել = Ստորտևել
Վեր + տպել = Վերտպել

Արտ + տպել = Արտտպել

Հակ + տպել = Հակատպել

Հար + տպել = Հարատպել

Ստոր + տպել = Ստորտպել

Վեր + բացել = Վեբացել
12. Տեքստից դուրս գրիր բայերը, որոշիր, թե որոնք են Ե խոնարհման, որոնք` Ա խոնարհման:

Ցատկում էի, երբ լսեցի դպրոցի զանգի ձայնը, և հիշեցի, որ դա ամենից առաջ տխրեցրեց ինձ, քանի որ գիտեի, որ ուշացել եմ: Սակայն մի ակնթարթ անց այլևս չմտահոգվեցի ուշանալուս համար, որպես արդարացում ունենալով թե՛ հասուն տանձերը, և թե՛ ցատկելու հայտնագործությունը:

Բայեր

Ցատկում — Ե խոնարհում

Էի — Ե խոնարհում

Լսեցի — Ե խոնարհում

Հիշեցի — Ե խոնարհում

Տխրեցրեց — Ե խոնարհում

Գիտեի — Ե խոնարհում

Ուշացել — Ա խոնարհում

Չմտահոգվեցի — Ե խոնարհում

Ուշանալուս — Ա խոնարհում

Հասուն — Ե խոնարհում

Հայտնագործությունը — Ե խոնարհում

Ե խոնարհման բայեր՝

Ցատկում

Էի

Լսեցի

Հիշեցի

Տխրեցրեց

Գիտեի

Չմտահոգվեցի

Հասուն

Հայտնագործությունը

Ա խոնարհման բայեր՝

Ուշացել

Ուշանալուս

13. Տրված բայերը դարձրու պատճառական.

Սովորել- Սովորելու համար
քնել- Քնելու համար
պայծառանալ- Պայծառանալու համար
զգալ- Զգալու համար
զբաղվել- Զբաղվելու համար
զնգալ- Զնգալու համար
դադարել- Դադարելու համար
փայլել- Փայլելու համար
նրբանալ- Նրբանալու համար
ծաղկել- Ծաղկելու համար

14․Նախադասություններն ընդարձակի´ր` ընդգծված հատկացուցիչի և հատկացյալի միջև ավելացնելով փակագծում տրված բառակապակցությունը: Կետադրությանն ուշադրությո´ւն դարձրու:
Օրինակ`
Արեգակի խավարումը  սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ: (ընդամենը մի քանի րոպե տևող) – Արեգակի` ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:

Նոբելի գործարանները ցրված էին Եվրոպայով մեկ: (պայթուցիկ նյութեր արտադրող)
Նոբելի կտակը կարծես թե հակասում էր նրա ապրած կյանքին: (մարդկության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող)
Վիկտոր Համբարձումյանը դարձավ աստղաֆիզիկայի ամբիոնի առաջին վարիչը: (իր իսկ նախաձեռնությամբ ստեղծված)
Նա նկատեց, որ փայտանյութի բաղադրությունր ինչ-որ բանով խաղողի շաքարն է հիշեցնում (թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվող):
Քիմիկոսներն էին ելք փնտրում այդ երկրների բնակչությանն օգնելու: (գյուղատնտեսական մթերքների կարիք ունեցող)

Նոբելի` պայթուցիկ նյութեր արտադրող գործարանները ցրված էին Եվրոպայով մեկ։

Նոբելի` մարդկության խաղաղասիրությունն ու զարգացումը խթանող կտակը կարծես թե հակասում էր նրա ապրած կյանքին։

Վիկտոր Համբարձումյանը դարձավ աստղաֆիզիկայի` իր իսկ նախաձեռնությամբ ստեղծված ամբիոնի առաջին վարիչը։

Նա նկատեց, որ փայտանյութի բաղադրությունը` թղթի ու արհեստական մետաքսի վերածվող, ինչ-որ բանով խաղողի շաքարն է հիշեցնում։

Քիմիկոսներն էին ելք փնտրում այդ` գյուղատնտեսական մթերքների կարիք ունեցող երկրների բնակչությանը օգնելու։

15․Ընդգծված հատկացուցիչների և հատկացյալների կապը հստակ ցույց տալու համար կետադրիր:

Առագաստանավի անցյալ դարում ապրած նավապետի գրառումներում մի հետաքրքիր փաստ կա:
Վարելահողերի անտառներ հատելու միջոցով ընդարձակման հետ հաճախացան խորշակները, որոնք իսկական պատուհաս են հողագործության համար:

Հողի սև մրրիկներից պաշտպանող բարեկամը անտառն է:
Մթնոլորտը կեղտոտում են նաև անտառային հրդեհների արևի դեմքր ծածկող ծուխն ու հրաբխային մուրը:
Մարդիկ ուտելի քարաքոսի «մանանայի» նման գետնին ցրված հատիկները հավաքում ու ալյուր էին սարքում:
Անձրևների և հալոցքի ջրի լեռնային ապարներր մաշեցնող շիթերը քայքայում են նաև շատ հանքային աղեր:

Առագաստանավի անցյալ դարում ապրած նավապետի գրառումներում մի հետաքրքիր փաստ կա: Վարելահողերի անտառներ հատելու միջոցով ընդարձակման հետ հաճախացան խորշակները, որոնք իսկական պատուհաս են հողագործության համար:

Հողի սև մրրիկներից պաշտպանող բարեկամը անտառն է: Մթնոլորտը կեղտոտում են նաև անտառային հրդեհների արևի դեմքր ծածկող ծուխն ու հրաբխային մուրը: Մարդիկ ուտելի քարաքոսի «մանանայի» նման գետնին ցրված հատիկները հավաքում ու ալյուր էին սարքում: Անձրևների և հալոցքի ջրի լեռնային ապարներր մաշեցնող շիթերը քայքայում են նաև շատ հանքային աղեր:

Կետադրումը հատկապես կարևոր է, քանի որ այն կասկածը չհաշվարկելով ցույց է տալիս, թե ինչ հարաբերություններ կան նշված բաղադրիչների միջև:

 16․Խմբերից յուրաքանչյուրին տո՛ւր տրված անուններից մեկը:

Ենթադրական եղանակ, հարկադրական եղանակ, հրամայական եղանակ, ըղձական եղանակ, սահմանական (սահմանում-որոշում, հաստատում, կարգավորում) եղանակ:

Ա. Գնում ես, գնալու ես, գնացել ես, գնացիր, գնում էիր, գնացել էիր, գնալու էիր:
Բ. Գնաս, գնայիր
Գ. Կգնաս, կգնայիր:
Դ. Պիտի գնաս,պիտի գնայիր:
Ե. Գնա՛, մի՛ գնա:

Ենթադրական եղանակ
Բ. Գնաս, գնայիր

Հարկադրական եղանակ
Դ. Պիտի գնաս, պիտի գնայիր

Հրամայական եղանակ
Ե. Գնա՛, մի՛ գնա

Ըղձական եղանակ
Գ. Կգնաս, կգնայիր

17. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ ըղձական եղանակի համապատասխան  բայերով:

Գոնե մի օր կարգին եղանակ լիներ որ կարողանայի մի քիչ նստել ծովափին ու ջրային հեծանիվ սարքեի:
Գոնե մինչև ծովափ հասնեի, դրանից հետո ինքներս կգնանք:
Երանի թե մի քիչ երկար տևեր ուղևորությունը:
Շատ եմ ուզում, որ մի անգամ դելֆին հանդիպեր, մի քանի օր էլ ընկերություն անեի հետը:
Եթե քամին լիներ ու փորձառու նվագները լսեին ծովին ունկնդրել, նրանք կասեն, թե նավի մոտով ինչպիս՞ ձկների վտառ է լողում:

18. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բայերի ենթադրական եղանակի համապատասխան ձևերով:

 Եթե թույլ տան իրենց ուզածն անել, նրանք անտառն էլ վերածեին զորքի ու բոլոր ծառերը շարք կանգնեցնեին (վերածել, կանգնեցնել)
 Հենց որ սահմանին մոտենաք, ձեզ հարցուփորձ կանեին ձեր անցյալի ու նպատակների մասին: (հարցուփորձ անել)
Թե որ գտնես այդ բույսի սերմերը, ջրի մեջ դնես ու թողնես մինչև ծլեն: (դնել, թողնել)
Եթե կենդանիների կերի մեջ մեծ քանակությամբ արևքուրիկ լինի, կենդանին թունավորվեր ու հիվանդանար: (թունավորվել, հիվանդանալ)

Եթե ժամանակին չմտածեն կենդանիների կերի մասին, ձմռանը շատ դժվար  լիներ կեր հայթաթելը: (լինել)

19. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հարկադրական եղանակի համապատասխան  բայերով:

Վատ աշխատող շարժիչներն անպայման պիտի վերանան, թե չէ թունավորում են օդը:

Մեր քաղաքում սաղարթավոր ծառերը պիտի տնկվեն, որ աղմուկը կլանեն, օդը մաքրեն փոշուց ու վնասակար նյութերից:

Մարդիկ պիտի հիշեն, որ կենդանի բնությունը պահպանելը իրենց ամենակարևոր գործն է:

Ամեն մեկը դիմացինի համար պիտի անի այն, ինչ կուզեր, որ իր համար անեն մարդիկ:

Բնության գեղեցկությունը պահպանելու համար հանքերի շահագործումը պիտի սահմանափակվի:

20. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հրամայական եղանակի համապատասխան  բայերով: (կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու) :

Համարձակ անցիր, տարիր նեղ միջանցքը ու երբ հասնես ստորգետնյա անցքի մուտքին, լապտերդ վառիր:

Ուշադիր վերցրու քարտեզը, նկատի վերցրու, թե օվկիանոսներում ցրված ինչքա՞ն կղզիներ կան:

Խորհուրդները ընդունիր, հետո վարի՛ր, ինչպես կամենում ես:

Ոչ մեկի գաղտնիքը չհայտնեմ, եթե անգամ պատահաբար ես իմացել:

Լսի՛ր ինձ, թռչիր՛, – մարդկային լեզվով խնդրեց աղավնին: