Առաջադրանքներ 3

1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145։

1140. Երեք ուղիղներ տարված են այնպես, որ
նրանց հատման կետերի քանակը 3 է։
Քանի՞ անկյուն կստացվի այդ ուղիղների
հատումից։

Պատ․՝ 12 անկյուն

1141. Ինչքա՞ն է 108‐րդ նկարում ներկայացված
պատկերի ներկված մասի մակերեսը,
եթե քառակուսու կողմը 11 սմ է, իսկ
շրջանի մակերեսը՝ 15 սմ2։

Պատ․՝ 33 սմ;

1142. Հախճասալիկներով պետք է երեսապատել պատի մի ուղղանկյունաձև մասը,
որի լայնությունը 6 մ է, երկարությունը՝
9 մ։ Հախճասալիկը 15 սմ կողմով
քառակուսի է։ Քանի՞ հախճասալիկ կպահանջվի։

9 x 15 x 6 = 810

810 + 810 = 1620

1620 + 810 = 2430

6 + 9 + 15 = 30

2430 – 30 = 2400

Պատ․՝ 2400

1143. Ուղանկյուն զուգահեռանիստի չափումներն են՝ 2 5\6 սմ, 2 8\9 սմ և
3 սմ։ Որոշե՛ք զուգահեռանիստի ծավալը և գտե՛ք, թե նիստերից
որը ավելի մեծ մակերես ունի։

1144. Մի խորանարդի կողը 5 անգամ մեծ է մի ուրիշ խորանարդի կողից։ Քանի՞ փոքր խորանարդ կտեղավորվի մեծ խորանարդի մեջ։

125

1145. Ինչպիսի՞ն պիտի լինեն a և b ամբողջ թվերը, որպեսզի
անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 3 > 0 , բ) -7 < 0 , գ) 0 = 0 ։

Առաջադրանքներ 2

1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136, 1137, 1138, 1139։

1131. Ուղղանկյան կողմերի երկարությունները 6,37 դմ և 10,01 դմ են։
Ուղղանկյան մեծ կողմը փոքրացրել են 3,2 դմ-ով, իսկ փոքր
կողմը՝ 5,5 դմ-ով։ Որքա՞ն է ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

Պատ․՝ 15,36 դմ;

1132. Կոտորակը ներկայացրե՛ք ամբողջ թվի և մեկից փոքր տասնորդական կոտորակի տարբերության տեսքով.
ա) 9,3 = 10 – 0,7

գ) 3,681 = 4 – 0,319

ե) 28,07 = 29 – 0,93

է) 46,893 = 47 – 0,107
բ) 2,84

դ) 15,001

զ) 30,609

ը)100,202

1133. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
ա) (0,241 – 0,15) ⋅ 100 + (3,72 + 14,25) ⋅ 10 = 188,8
բ) (56,37 – 43,21) ։ 10 – (2,36 – 2,01) ։ 100 = 1,3125

1134. Կատարե՛ք գումարում.
ա) –3,244 + 8,01 =

գ) 21,21 + (–4,8) =

ե) –0,34 + 7,72 =
բ) 14,62 + (–0,37) =

դ) –5,3 + 1,72 =

զ) –0,85 + 9,46 =

1135. Գտե՛ք 3,385 , 9,428 , 725,11 , 823,12 , 0,93 , 973,14 , 55,675 թվերից
ամենամեծը։

973,14

1136. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 2x + 1 = 5

գ) 8x – 1 = 7

ե) 3 + 2x = 18
բ) 3x + 1 = 5

դ) 4x – 2 = 9

զ) 8 = 4 + 4

1137. Գտե՛ք 20‐ից փոքր բոլոր զույգ թվերի գումարը։

90

1138. Գրե՛ք այն բոլոր երկնիշ թվերը, որոնցից յուրաքանչյուրում
միավորների և տասնյակների կարգերում եղած թվերի գումարը
հավասար է 4-ի։

13, 22, 31, 40

1139.Փակագծե՛ր տեղադրեք այնպես, որ ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 18 ։ 2 + 4 + 11 . 3 < 18 ։ 2 + 4 + 11 ⋅ 3,

բ) 2 ⋅ 30 + 20 ⋅ 9 + 10 ⋅ 7 > 2 ⋅ 30 + 20 ⋅ 9 + 10 ⋅ 7։

1124. Կատարե՛ք հանում.
ա) 3,56 – 2,14 = 356\100 – 214\100 = 356 – 214 \ 100 = 142\100 = 1,42

գ) 111,782 – 65,327 = 111782\1000 – 65327\1000 = 111782 – 65327\1000 = 46 455

ե) 0,625 – 0,1 =
բ) 81,22 – 53,12 = 8122\100 – 5312\100 = 8122 – 5312 \100 = 2810

դ) 17,1 – 8,256

զ) 7,35 – 6,35 = 735\100 – 635\100 = 735 – 635\100 = 100

Առաջադրանքներ 3

1112, 1113, 1114, 1115, 1117, 1119, 1120։

1112. Կատարե՛ք գործողությունները.
ա) 370783 ։ 1081 + (24591 – 1824) ⋅ 5 = 114178
բ) 144 ⋅ 23 + 8000 ։ 100 + 427008 ։ 1024 = 3809

1113. Անկանոն կոտորակը ներկայացրե՛ք խառը թվի տեսքով.

ա) 25\7 = 3 4\7 բ) 321\18 = 17 5\6 գ) 627\2 = 313 1\2 դ) 111\5 = 22 1\5

1114. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) 632 ⋅ 108 + 3999 = 117759

գ) 6 ⋅ 4 + 5 =29
բ) 3 ⋅ (x + 4) = 18

դ) 3 + 2 ⋅ 1 = 5

1115. Լրացրե՛ք աղյուսակի դատարկ վանդակները.

1117. Գծե՛ք մի AB հատված և նրա վրա նշե՛ք որևէ C և D կետեր։ Ապա
գծե՛ք մի A՛C՛D՛B՛ բեկյալ գիծ՝ ելնելով նրանից, որ A՛C՛ = AC,
C՛D՛ = CD, D՛B՛ = DB։ A՛ և B՛ կետերը միացրե՛ք հատվածով. ո՞ր հատվածի երկարությունն է ավելի մեծ՝ AB-ի՞, թե՞ A՛B՛-ի։

Հավասար են;

1119. Նավակի արագությունը գետի հոսանքի ուղղությամբ 18 2\5 կմ/ժ է,
իսկ հոսանքին հակառակ՝ 15 3\5կմ/ժ։ Որքա՞ն է գետի հոսանքի
արագությունը։

1 2\5 կմ/ժ

1120. Ներկայացրե՛ք տասնորդական կոտորակի տեսքով.
ա) 34 % = 0,34

բ) 90 % = 0,90

գ) 17 % = 0,17

դ) 5 % = 0,5

ե) 123 % = 1,23

զ) 250 % = 2,50

1101, 1102, 1103, 1105, 1106, 1108, 1109

1101 . Համեմատե՛ք կոտորակները.
ա) 3,853 > 2,64

դ) 15,899 > 14,9

ե) 78832,91 > 78732,91
բ) 72,93 < 73,851

գ) 0,382 > 0,45

զ) 663,0001 < 663,0002

1102. Համեմատե՛ք կոտորակները.
ա) –6,73 > –6,81

գ) –11,2 > –11,21

ե) –0,38 > –1,001,
բ) –0,432 > –1,431

դ) –3,756 < –3,706

զ) –5,555 < –4,999

1103. Ո՞ր բնական թվերն են գտնվում հետևյալ տասնորդական
կոտորակների միջև.
ա) 5,68 6 6,7

գ) 7,2 8 8,2

ե) 2,833 3,4 4,11
բ) 2,001 3 3,5

դ) 1,5 2,3 3,5

զ) 7,1 8,9,10 10,2

1105. Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք համապատասխան թվանշանը, որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի. ա) 2,557 > 2,537 , գ) 10,85 < 10,95 , բ) 7,568 > 4,568 , դ) 885,625 < 885,673 ։

1106. Իրար հաջորդող ո՞ր երկու բնական թվերի միջև է գտնվում
կոտորակը.
ա) 3,2 , գ) 75,32 , ե) 5689,1 ,
բ) 8,93 , դ) 29,66 , զ) 3284,9 ։

1108. Կոտորակները դասավորե՛ք նվազման կարգով.
10,3 , 8,94 , –0,5 , –3,27 , 41,01 , 5,69 , –3,2

41,01, 10,3, 8,94, 5,69, –0,5, –3,2, –3,27

1109. Կոորդինատային առանցքի վրա երկու թվերից ո՞րն է ավելի աջ
տեղադրված.
ա) 6,37-ը, թե՞ 6,375-ը, դ) 783,5-ը, թե՞ 783,6-ը,
բ) 0,893-ը, թե՞ 0,8-ը, ե) –31,72-ը, թե՞ 18,6-ը,
գ) 293,4-ը, թե՞ 294,3-ը, զ) –11,25-ը, թե՞ –11,257-ը:

Նարեն ուներ խանութ, որի պահեստում կար 230 խնձոր։ Նա մասնակցեց մրձույթի և շահեց ևս 498 խնձոր։ 222 խնձոր գնեցին, իսկ հաջորդ օրը 500 խնձոր ավելացավ, Քանի խնձոր կա պահեստում;

230 + 498 = 728

728 – 222 = 506

506 + 500 = 1006

1006

Առաջադրանքներ

1.	Տասնորդական կոտորակի կարճ գրելաձևըԲարդություն հեշտ Հետևյալ կոտորակը գրիր ավելի կարճ:   68,060000   Պատասխան՝ 68,06	1
2.	Տասնորդական կոտորակը բնական թվերի միջևԲարդություն հեշտ Ո՞ր երկու հաջորդական բնական թվերի միջև է գտնվում 1,8 տասնորդական կոտորակը:   1 < 1,8 < 2	2
3.	Դրական և բացասական տասնորդական կոտորակներԲարդություն հեշտ Համեմատիր −7.253 և 7.252 տասնորդական կոտորակները, օգտագործելով <,>,= նշանները: −7.253 < 7.252	1
4.	Թվերը նվազման կարգովԲարդություն միջին Թվերը դասավորիր նվազման կարգով:   0.258;0.93;0.362;0.7;0.7204;0.25;0.38;0.9001   Պատասխան՝ 0.9001 , 0.7204 , 0.362 , 0.258 , 0.93 , 0.38 , 0.25 , 0.7	4
5.	Տասնորդական կոտորակների համեմատում (հազարերորդականներ և հարյուրերորդականներ)Բարդություն միջին Համեմատիր 2.4 և 2.48 կոտորակները:   Տեղադրիր <,>,= նշաններից մեկը: 2.4 < 2.48	3
6.	Չափման միավորների համեմատումԲարդություն միջին Պատուհանում տեղադրիր <,> կամ = նշաններից մեկը:    2,312 գ  < 2,3120	3
7.	Տասնորդական կոտորակների համեմատում (հազարերորդականներ)Բարդություն միջին Համեմատիր  9.436 ; 9.435 տասնորդական կոտորակները, օգտագործելով <,>,= նշանները: 9.436 > 9.435	3
8.	Անհավասարության անհայտ թվանշանըԲարդություն միջին Ընտրիր այն թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն տեղադրելով, ստանում ենք ճիշտ անհավասարություն:   1.33>1.3∗   9 8 1 4 3 7 5 2	3
9.	Թվերը աճման կարգովԲարդություն միջին Թվերը դասավորիր աճման կարգով՝   0.175;0.83;0,439;0,5;0.5003;0,17;0,44;0.8004   Պատասխան՝ 0,5 , 0,17 , 0,44 , 0.83 , 0.175 , 0,439 , 0.5003 , 0.8004	4
10.	Աստղանիշի արժեքըԲարդություն բարդ 7,87;  7,78;  7,70;  8 թվերից ո՞րը պետք է տեղադրել ∗ -ի փոխարեն, որպեսզի 7,7 <∗ <7,8 անհավասարությունը լինի ճիշտ:   Պատասխան՝  8	6
11.	Ամենամեծ հատվածըԲարդություն բարդ Ո՞ր հատվածի երկարությունն է ավելի մեծ:   AB=5683 մմ,KL=569 սմ,XY=78 դմ,TP=2.3 մ   Ընտրիր ճիշտ պատասխանը: TP XY KL AB	6
12.	Կրկնակի անհավասարությունԲարդություն բարդ Ընտրիր x-ի այն արժեքները, որոնց համար 0,14<x<0,15 անհավասարությունը ճիշտ է:   0,2 0 0,1401 0,156 0,140 0,146 0,1 1	6
13.	Բացասական տասնորդական կոտորակների համեմատում (աստղանիշ)Բարդություն բարդ Ի՞նչ թիվ պետք է տեղադրել ∗-ի փոխարեն, որպեսզի −43.44<−∗3.44 անհավասարությունը լինի ճիշտ:   Պատուհանում թվերը տեղադրիր աճման կարգով, անջատիր դրանք ստորակետերով՝ առանց բաց տեղերի:   Պատասխան՝ −43.44<−33.44

Առաջադրանքներ 3

1077, 1079, 1080, 1081, 1083, 1084։

1077. Տրված են 3,25 , 10,02 , 0,64 թվերը: Նրանցից կազմե՛ք տարբեր
գումարներ և հաշվե՛ք դրանք:

10,02 + 3,25 = 13,27

3,25 – 0,64 = 2,71

0,64 + 10,02 = 10,66

3,25 + 0,64 = 3,89

1079. Եռանկյան կողմերի երկարություններն են` 4,11 սմ, 2,65 սմ,
3,8 սմ: Գտե՛ք եռանկյան պարագիծը:

4,11 + 2,65 + 3,8 = 9,84

1080. Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք դիրքային գրառումով և կատարե՛ք գումարումը.

ա) 4,88 + 9\10 = 5,78

բ) 27\100 + 5,03 = 5,3

գ) 65,3 + 11\10 = 66,4

դ) 121\100 + 9,85 = 11,06

ե) 0,3 + 7\10 + 8,6 = 9,6

զ) 0,94 + 219\100 + 1,2 = 4,33: 1

1081. Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու
կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված
քառակուսու պարագիծը։

3,72 + 3,72 + 37,2 + 37,2 = 81,84

1083. Քառակուսու կողմի երկարությունը 7,16 դմ է։ Եթե նրա
պարագիծը մեծացնենք 100 անգամ, որքա՞ն կլինի ստացված
քառակուսու կողմի երկարությունը։

49,256

1084. Որոշե՛ք, թե ինչ օրինաչափությամբ է կազմված
հետևյալ աղյուսակը.

3,2 + 1,1 = 4,3

2,9 + 0,1 = 3

9,8 + 4,3 = 14,1

Առաջադրանքներ 2

1.	Տասնորդական կոտորակների գումարում մինչև 0,1Բարդություն հեշտ Հաշվիր գումարը:   0.3+1.5 = 1.8	1
2.	Բնական թվի և տասնորդական կոտորակի գումարումԲարդություն հեշտ Կատարիր գումարումը:   0.93+23 = 23.93	1
3.	Տասնորդական կոտորակների գումարում, մինչև 0,01Բարդություն հեշտ Գտիր տասնորդական կոտորակների գումարը:   0.12+0.25 = 0.37	1
4.	Տասնորդական կոտորակների գումարումԲարդություն միջին 22 և 3.645 թվերը գումարիր սյունակով:   Պատասխան՝ 3.667	3
5.	Ուղղանկյան պարագիծըԲարդություն միջին Ուղղանկյան երկարությունը 6.8 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 6 սմ:   Որոշիր ուղղանկյան պարագիծը:   P= 36.8 սմ:	3
6.	Բնական թվից հանվում է տասնորդական կոտորակ, մինչև 0,1Բարդություն միջին Գտիր տարբերությունը:    26−0.6 = 25.4	3
7.	Տասնորդական կոտորակների տարբերություն՝ մինչև 0,1Բարդություն միջին Գտիր տարբերությունը:   2.7−0.9 = 1.8	3
8.	Հանում (հազարերորդականներ)Բարդություն միջին Հաշվիր՝   33.21−2.004= 31.17	1
9.	Տասնորդական կոտորակների գումարումն ու հանումըԲարդություն միջին Կատարիր գործողությունները:   104.5−(83.4+1.11)= 20.10	3
10.	Բացասական տասնորդական կոտորակի և բնական թվի գումարԲարդություն միջին Որոշիր արտահայտության արժեքը.    −15.67 +7 = -8.67	3
11.	Տեքստային խնդիր (կգ և գ)Բարդություն միջին Հայկը գնել է 1,5 կգ բալ, 1.1 կգ խնձոր և 800 գ կոնֆետ: Կարող է արդյո՞ք Հայկը իր գնածը տանել 3 կգ բեռի համար նախատեսված տոպրակում:   Պատուհանում գրիր «կարող է» կամ «չի կարող»:     Հայկը իր գնածը  չի կարող տանել:   Գնածի զանգվածը 3կգ 400գ է:	4
12.	Թվերի տարբերության չափով մեծ թիվըԲարդություն միջին Գտիր թիվ, որը 6.8 -ից մեծ է այնքանով, որքանով 38,04 -ը մեծ է 21.2 -ից:  38,04 – 21,2 = 17,02 6,8 + 17,02 = 23,10 Պատասխան՝  23,10	3
13.	Տեքստային խնդիր (կգ և տ)Բարդություն միջին Փուռը առաջին օրը օգտագործեց 4,35 տ ալյուր, երկրորդ օրը՝ 1549 կգ-ով քիչ ալյուր, քան առաջին օրը: Երրորդ օրը փուռը օգտագործեց 1.75 տ-ով քիչ ալյուր, քան առաջին և երկրորդ օրերը միասին: Ընդամենը քանի՞ տոննա ալյուր օգտագործեց փուռը երեք օրերի ընթացքում:  4350 – 1549 = 2749 2749 + 4350 = 7099 7099 – 1750 = 5349 2749 + 5349 = 8098 + 4350 = 12448 Պատասխան՝ 12448 տ ալյուր:	5
14.	Հավասարում (գումար

Առաջադրանքներ

1071, 1072, 1073, 1074, 1075։

1071. Կատարե՛ք գումարում.
ա) 3,82 + 41,705 = 45,525

ե) 5,51 + 6,36 = 11,87

գ) 8,903 + 152,9 = 161,803
բ) 0,921 + 4,8 = 5,721

դ) 0,0032 + 1119,69 = 1119,6932

զ) 0,002 + 0,00017 = 0,00217

1072. Կատարե՛ք գումարում.
ա)(–1,2) + (–3,4) = –4,6

գ) (–0,37) + (–6,23) = –6,6

ե) (–1,001) + (–2,456) = –3,457
բ) (–8,75) + (–1,25) = –10

դ) (–4,38) + (–2,04) = –6,42

զ) (–18,203) + (–0,411) = –18,614

1073. Ինչպե՞ս է կիրառվում տասնորդական կոտորակների գումարման
հաշվեկանոնը բնական թիվը և տասնորդական կոտորակը
գումարելիս։

1074. Կատարե՛ք գործողությունները.
ա) 2 + 0,38 = 2,38

գ) 100 + 0,096 = 100,096

ե) 0,836 + 10 = 10,836
բ) 1 + 15,07 = 16,07

դ) 20 + 4,097 = 24,097

զ) 5,0001 + 18 = 23,0001

1075. Լուծե՛ք հավասարումը.
ա) z – 0,615 = 0,02 = 0,635

գ) 27 = z – 10,0001 = 37,0001
բ) z – 18,2 = 124,01= 142,21

դ) 654,1 = z – 5037,203 = 5691,303