13.02.23,Կարդում ենք Թումանյան։ Ո՞ր աշխարքում ունեմ շատ բան, միտք եմ անում` է՞ս, թե էն.Մեջտեղ կանգնած միտք եմ անում, չեմ իմանում` է՞ս, թե էն.Աստված ինքն էլ, տարակուսած, չի հասկանում ինչ անի.Տանի՜, թողնի՜,- ո՞րն է բարին, ո՞ր սահմանում` է՞ս, թե էն։

Նախագծի ժամկետը` փետրվարի 1-ից մարտի 13-ը
Նպատակը՝  բացահայտել ու ճանաչել  Թումանյանին:
Խնդիրները`
Թումանյանի ստեղծագործությունների յուրացում (բերանացի)
Թումանյանական մտքի, ստեղծագործության ուսումնասիրություն,
Ստեղծագործութ

յունների ներկայացում, վերլուծություններ:

1. «Ամենայն հայոց բանաստեղծը» խորագրով ներակայացրու հետաքրքիր տեղեկություններ Թումանյանի մասին։

Հովհաննես Թադևոսի Թումանյանը ծնվել է փետրվարի 19-ին ՝ 1869 թվականին: Համարվում է ամենայն հայոց բանաստեղծ: Նա եղել է ազգային և հասարակական գործիչ: Գրել է բանաստեղծություններ, պոեմներ, քառյակներ, բալլադներ, պատմվածքներ և հեքիաթներ, ակնարկներ, քննադատական ու հրապարակախոսական հոդվածներ, կատարել է թարգմանություններ, մշակել է էպոսի «Սասունցի Դավիթ» ճյուղը:

Ծնվելով Լոռվա Դսեղ գյուղում, Թումանյանը երիտասարդ տարիքում տեղափոխվեց Թիֆլիս, որը ողջ 19-րդ դարում և 20-րդ դարի սկզբներին Ռուսական կայսրությունում հայ մշակութային կյանքի կենտրոնն էր: Շուտով նա հայտնի դարձավ հայկական հասարակության լայն շրջանակներին շնորհիվ իր պարզ, բայց բառացիկ պոետիկ ստեղծագործությունների միջոցով։ Թումանյանի ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանվել են մի շարք ֆիլմեր: Հովհաննես Թումանյանի հայրը՝ Ասլանը (1839-1898), գյուղի քահանան էր՝ ձեռնադրված որպես Տեր-Թադևոս։

Նա պատկանում էր ազնվական Թումանյան տոհմին, որ սերում էր Տարոնից 10-11-րդ դարերում Լոռի գաղթած Մամիկոնյաններից: Մայրը՝ Սոնան ծագում էր Քոչարյանների տոհմից և նույնպես դսեղցի էր։ 1899 թվականին նրա նախաձեռնությամբ Թիֆլիսում ստեղծվել է «Վերնատուն» գրական խմբակը, որի անդամներն էին Ավետիք Իսահակյանը, Դերենիկ Դեմիրճյանը, Լևոն Շանթը, Ղազարոս Աղայանը, Պերճ Պռոշյանը, Նիկոլ Աղբալյանը և ուրիշներ։ Որոշ ընդմիջումներով խմբակը գոյատևել է մինչև 1908 թ.: 20-րդ դարի սկզբին Թումանյանը հայտնի է դառնում նաև որպես հասարակական գործիչ։ 1905-1906 թվականներին հաշտարարի դեր է կատարել ցարական կառավարության հրահրած հայ-թաթարական կռիվների ժամանակ, որի պատճառով 2 անգամ ձերբակալվել է։ 1918 թվականին հայ-վրացական պատերազմի ժամանակ խստագույնս քննադատել է 2 հավատակից ժողովուրդների թշնամությունը հրահրողներին: Թումանյանն իր առաջին ստեղծագործությունը գրել է 12 տարեկանում, երբ սովորում էր Ջալալօղլու դպրոցում։ Նա սկսել է ստեղծագործել 80-ականների կեսից։ Լայն ճանաչում է ձեռք բերել «Բանաստեղծություններ» հավաքածուի լույս տեսնելուց հետո։ 1888 թվականին տասնինը տարեկան հասակում Թումանյանն ամուսնանում է տասնյոթամյա Օլգա Մաճկալյանի հետ: Նրանք ունեցան 10 երեխա ՝

2. «Թմկաբերդի առումը»։Սովորել բերանացի ։

3.Հատվածից դուրս գրիր բարբառային բառերը և բացատրիր բառարանի օգնությամբ։

4.Նշված հատվածում ի՞նչ է ուզում ասել հեղինակը մարդկությանը, բացատրիր և ներկայացրու։

4. Ողջույնի ու խրատի ինչպիսի՞ խոսք ինքդ կկառուցես ՝ ուղղված մարդկությանը։

Հե՜յ, պարոննե՛ր, ականջ արեք
Թափառական աշուղին,
Սիրո՛ւն տիկնայք, ջահե՛լ տըղերք,
Լա՛վ ուշ դըրեք իմ խաղին։

Մենք ամենքըս հյուր ենք կյանքում
Մեր ծնընդյան փուչ օրից,
Հերթով գալիս, անց ենք կենում
Էս անցավոր աշխարհից։

Անց են կենում սեր ու խընդում,
Գեղեցկություն, գանձ ու գահ,
Մահը մերն է, մենք մահինը,
Մարդու գործն է միշտ անմահ։

Գործն է անմահ, լա՛վ իմացեք,
Որ խոսվում է դարեդար,
Երնե՜կ նըրան, որ իր գործով
Կապրի անվերջ, անդադար։

Չարն էլ է միշտ ապրում անմեռ,
Անե՜ծք նըրա չար գործքին,
Որդիդ լինի, թե հերն ու մեր,
Թե մուրազով սիրած կին։

Ես լավության խոսքն եմ ասում,
Որ ժըպտում է մեր սըրտին.



Ո՞վ չի սիրում, թեկուզ դուշման,
Լավ արարքը, լավ մարդին։

Է՜յ, լա՛վ կենաք, ակա՛նջ արեք,
Մի բան պատմեմ հիմի ձեզ,
Խոսքըս, տեսեք, ո՞ւր է գընում,
Քաջ որսկանի գյուլլի պես։

Ռացիոնալ թվերն 2

760, 762, 763, 765, 766, 767

760.Գտե՛ք պատկերների համաչափության առանցքները (տե՛ս նկ. 89)։

762.Ուղղանկյունանիստի ձև ունեցող երկաթե չորսուն ունի 5 սմ բարձրություն, 11 սմ լայնություն և 15 սմ երկարություն։ Քանի՞ կիլոգրամ է նրա զանգվածը, եթե 1 սմ3 երկաթի զանգված 7 22\25 գ է։

6 501\1000 կգ։

763.Անտառը գրավում է 1300000 հա տարածք։ Դրա 35 %-ը հաճարենու անտառն է, 16 %-ը՝ սոճու, 20 %-ը՝ եղևնու, 24 %-ը՝ կաղնու, մնացածը՝ բոխու։ Ամեն մի տեսակ անտառի քանի՞ հեկտար կա տվյալ տարածքում։ Կազմե՛ք համապատասխան շրջանաձև դիագրամ։

765.Լրացրե՛ք դատարկ վանդակները.

766. Հայտնի է, որ ցանկացած եռանկյան անկյունների գումարը 180o է։ Գտե՛ք ABC եռանկյան C անկյան մեծությունը, եթե՝

ա) ∠A = 90°, ∠B = 30°,

բ) ∠A + ∠B = 130°,

գ) ∠A-ն ուղիղ անկյուն է, իսկ ∠B-ն նրանից երկու անգամ փոքր է,

դ) ∠A-ն եռանկյան բոլոր անկյունների գումարի 1\3-ն է, իսկ ∠B-ն՝1\6 -ը։

60°, 50°, 45°, 90°:

767. Շոգենավը, որի սեփական արագությունը 6 անգամ մեծ է գետի հոսանքի արագությունից, հոսանքի ուղղությամբ 3 ժամում անցել է 63 կմ։ Գտե՛ք շոգենավի սեփական արագությունը և գետի հոսանքի արագությունը։

Շոգենավ – 18կմ/ժ, հոսանք – 3կմ/ժ։

Ռացիոնալ թվեր 1

Առաջադրանքներ 1

745, 747, 750, 752, 755, 757։

745.Երկու ամբողջ թվերի հարաբերության տեսքով ներկայացրե՛ք
հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

-7:2, 1:2, -8×2+5, -3×3+25, 2×1+4, -17×3+7 =-3,5 + 0,5 + – 21 + – 34 + 6 + – 58 = – 111

747.Գրե՛ք հետևյալ կոտորակներին հակադիր կոտորակները.

750.Տրված են -8 +4\3 — 3\2 -11, +13, -9 13\20 -5 837\1000 +1, 0, -14, +2, -25 3\7 +8 3\4 -7 20\250

թվերը։ Դրանցից առանձնացրե՛ք՝

ա) բացասական թվերը,

-8, – 3\2 , -11,-9 13\20 , -5 837\1000 -14,-25 3\7 ,-7 20\250

բ) դրական կոտորակային թվերը

+8 3\4 +4\3

գ) բացասական կոտորակային թվերը,

– 3\2 , -9 13\20, -5 837\1000, -25 3\7 ,-7 20\250

դ) բնական թվերը,

+13, +14 , +1

ե) ամբողջ թվերը,

-8, -11, +13, +2, +1, 0, -14,

զ) դրական թվերը։

+4\3 +13, +1, +2,+8 3\4

752. Ռացիոնալ թի՞վ է արդյոք ամբողջ թիվը:

Այո

755. Ի՞նչ կոորդինատներ ունեն կոորդինատային ուղղի վրա նշված կետերը (տե՛ս նկ. 87)։

M (-4 3\4) L (-4) K (-3 1\4) G (-1 3\4) F (- 3\4) A (1\2) B (2) C (2 1\2) D (3 1\4) E ( 4 1\4)

757. Կոորդինատային ուղղի վրա պատկերված են a և b թվերը (տե՛ս նկ. 88):

Նրանցից ո՞րն է դրական թիվ, ո՞րը` բացասական:

A – բացասական

B – դրական