Դաս 1

հարցեր

• Ինչպիսի՞ն էր Հնդկաստանի վիճակը մինչ արիացիների հայտնվելը: Հնդկաստանը ուներ զարգացած երկրագործական քաղաքներ, որոնք ստեղծել էին իրենց սեփական գիրը։
• Ներկայացրե՛ք Չինաստանի ձևավորման պատմությունը։ Առաջինը Ցին կայսրին հաջողվեց միավորել Չինաստանը, երկիրը բաժանեց մարզերի, ստեղծվեց միասնական դրամ։
• Ի՞նչ գիտեք Մետաքսի ճանապարհի մասին։ Ու Դի կայսրը կառուցեց առևտրական ճանապարհ, այն 7000 կմ էր, ձքվում էր մինչև Իրան, որի մի մասը անցնում էր Հայաստանով։

Աղբյուրներ
դասագիրք, էջ 37-39 ( https://www.google.am/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://online.fliphtml5.com/fumf/yutx/&ved=2ahUKEwjP1cK3veH7AhW-SfEDHTPlBGoQFnoECA0QAQ&usg=AOvVaw0LKTaZnxoC1OGnVv5f8SdT )

տեսաֆիլմ ( https://youtu.be/fmBCsmVBu88 )

Հարցեր

•Ներկայացրե՛ք Վանի տերության սահմանները Արգիշտի թագավորի օրոք։ Վանի թագավորության սահմաները հասնում էին մինչև ոչ միայն Հայաստանը այլ այլև զգալի տարացքները նրա սահմաներից դուրս;
•Մինչև ու՞ր էին ձգվում Արգիշտի Ա-ի քաղաքական ազդեցության ոլորտները։ Նրա քաղաքական ազդեցության ոլորտները ձգվել են մինչև Հյուսիսային Կովկաս և Զագրոսի կենտրոնական շրջաններ;

• Համեմատե՛ք Արգիշտի Ա-ի և Սարդուրի Բ-ի նվաճումները։ Արգիշտի Ա – ն գրավել է աշխարհի 3 կողմերը՝ Հյուսիս,Հարավ, Արևելք։ Սարդուրի Բ – ն շարունակել է հզորացնել Վանի թագավորությունը ,տարացքները հասցնելով 4 ծովերի սահմաններին։ Այս երկու արքաների օրոք Վանի թագավորությունը Ասիայի ամենամեծ տերությունն էր։

Դասագիրք, էջ 50-53

տեսաֆիլմ

Որտե՞ղ է Միջագետքը, ի՞նչ սահմաններ է ընդգրկում։ Միջագետքը գտնվում է Եփրատ և Տիգրիս ծովերի միջև։
• Միջագետքում ինչպե՞ս ձևավորվեցին առաջին պետությունները։ Միջագետքում ձևավորվեց փոքր քաղաք պետություններ որոնք ստեղեցին Շումերներ ցեղերը։
• Ներկայացրեք Հին Եգիպոսի ձվավորման պատմությունը, նշանավոր արքաների գործունեությունը։ Եգիպտոսը Աֆրիկայի հյուսիս-արևելքում է Նեղոս գետի ափին։ Իսկ հետո հույն պատմիչ Հերոդոտոսը Եգիպտոսն անվանել է <<Նեղոսի պարգև>>։
• Ե՞րբ Փոքր Ասիայում ձևավորվեցին պետություններ։ Երրորդ հազարամյակի վերջին Խեթերը ստեղծեցին փոքր պետություններ։
• Պատմե՛ք Խեթական պետության մասին։ Փոքր Ասիա թերակղզում ապրող Խեթերը Ք․ ա III հազարամյակի վերջին ստեղծեցին փոքր պետություներ։ Դրանք աշխույժ առևտրական կապեր ունեին Միջագետքի հետ։

Համաշխարհային պատմություն

• Գրե՛ք փոքրիկ պատում Խեթական պետության մասին` ներկայացնելով կարևոր փաստերը։

Խեթական տերությունը ստեղծվել է Ք․ ա lll դարում փոքր Ասիա թերակղզում, այն ստեղծել են խեթերը, որոնք առևտրի մեջ էին Միջագետքի երկրների հետ։

• Ե՞րբ և որտե՞ղ է կազմավորվել Միտաննի պետությունը։

Ք․ ա XIV դարում, Ասորիքի և Միջագետքի հյուսիսում։

• Պատմե՛ք Փյունիկյան քաղաքների մասին։

Փյունիքյան քաղաքները ընկած էին Միջերկրական ծովի արևելյան ափին, նրանք մեծ էին և գեղեցիկ։ Նրանցից ավելի հզորներն էին Բիբլոսը, Սիդոնը, Տյուրոսը։

Օժանդակ աղբյուրներ
Դասագիրք, էջ 33-35
տեսաֆիլմ

Հարցեր

•Ներկայացրե՛ք և բնութագրե՛ք նախնադարի փուլերը, ի՞նչ զարգացում/փոփոխություն նկատվեց փուլերից յուրաքանչյուրում։ Նախնադարում մարդիք չունեին ոչ շոր, ոչ դանակ ոչմի բան չունեին, բայց նրանք ունեին բնություն և կենդանիներ։Նրանց շորերը կենդանիների մորդիներն էին, իսկ ուտելիքը կամ հատապտուղներն էին կամ այն կենդանիների միսն էր որոնց մորդին նրանք հագնում էին։
• Մի քանի նապադասությամբ պատմե՛ք Հայկական լեռնաշխարհի մասին։ Հայկական լեռնաշխարհը շատ մեծ էր առաջ նրան կոչում էին ծովից ծով հայաստան, բայց հիմա նա շատ փոքր է քանի որ մենք հանդուրժում էինք մեր թշնամիներին։
• Ի՞նչ գործոններ են հարկավոր պետության ստեղծման համար։ Ի՞նչ է պետությունը։
• Ներկայացրե՛ք վաղ պետական կազմավորումները։ Վաղ պետական կազմավորումները դրանք փոքր քաղաք պետություններ են որոնք հնարավոր է լինեն նույն ազգից բայց լինեն թշնամիներ։
• Ե՞րբ և ի՞նչ հանգամանքներում է ձևավորվել Վանի թագավորությունը։ Վանի թագավորությունը ստեղծվել է 1000 ամյակների վերջերում և 2000 ամյակների ընթացքում։ Ստեղծման գլխավոր պաճառը քանի, որ Ասորեստանը հաճախակի էր սկսել հարձակում կատարել իր թշնամիների դեմ Հայկական լեռնաշխարհը ստիպված միավորվեց որպիսի կարողանա դիմակայել Ասորեստանի հարձակմանը և այդ պաճառով ստեղծվեց Վանի թագավորությունը։

Դաս 1

• Ե՞րբ է ստեղծվել Վանի թագավորությունը։ Ք․ա․ IX դարում։ Ո՞րն էր դրա ստեղծման գլխավոր պատճառը։ Քանի որ Ասորեստանի հարձակումները շատացել էին, հայկական պետականությունը միավորվեց ընդhանուր թշնամու դեմ և ստեղծվեց Վանի թագավորությունը։ Ի՞նչ անուններով է հայտնի։ Աստվածաշնչում հայտնի է որպես Արարատ, ասորեստանցիները անվանում էին Ուրարտու , Ասորեստանի թագավորները անվանում էին Նաիրի․․․․․
• Փորձեք ներկայացնել Սարդուրի I-ի պատմական կերպարը։ Սարդուրի I-ը խելացի էր, խիզախ ,տիտղոսներն էին մեծ արքա,արքայից արքա,հզոր արքա,Նաիրի երկրի արքա և այս տիտղոսները նա ստացել էր Ասորեստանին հաղթելու համար։

Աղբյուրներ

հայոց պատմության դասագիրք, էջ 42-44

տեսաֆիլմ

Դաս 2։ Միջագետքի տերությունները

Հարցեր
• Մի քանի նախադասությամբ պատմեք Ասորեստանի և ասորեստանյան արքաների մասին։

Ասորեստանը ստեղծվեց Միջագետքի Հյուսիսում, Ք․ա․ XX դարում։ Ասորետանյան արքաները շատ դաժան էին, նրանք գրավում էին երկրներ, ավերում քաղաքները, սպանում մարդկանց կամ ստրկության վաճառում։
• Բաբելոնն ու՞մ օրոք վերածվեց հզոր պետության։ Մինչև ու՞ր էին հասնում նրա սահմանները։ Այն տարածվում էր Իրանական սարահարթից մինչև Միջերկրական ծով։ Բաբելոնը վերածվեց հզոր պետության Նաբուգուդունոսոր արքայի օրոք։

Դասագիրք, էջ 29-31
Տեսաֆիլմ

Դաս 1

հարցեր

Հարցեր
• Որտե՞ղ է գտնվում Միջագետքը։ Ինչու՞ է այն կոչվում այդպես։ Միջագետքը սկսվում էր Հայկական լեռնաշխարհից և ձգվում էր Պարսից ծոց։ Միջագետք նշանակում է երկու գետերի մեջտեղի հատված։
• Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրե՛ք Սարգոն արքայի գործունեությունը։ Շումերական փոքր քաղաք – պետություները գրավեցին ուրիշ ցեղեր, որոնց առաջնորդն էր Սարգոնը։ Նա սեղծեց միասնական պետություն, որը անվանեց Աքքադ; Հետագայում Սարգոն արքան գրավեց շատ տարածքներ, որի համար նրան կոչեցին ,, Աշխարհի չորս կողմերի արքա,,։
•Ե՞րբ և որտե՞ղ էր ստեղծվել Բաբելոնի թագավորությունը։ Ու՞մ օրոք այն հզորացավ։ Ք․ ա․ XXIV դարում Միջագետքում ստեղծվեց Բաբելոն պետությունը և այն հզորացավ Համուրափի արքայի օրոք;
• Ինչո՞վ են նշանավորվել Միջագետքի պետությունների մեջ Շումերը, Աքադը և Բաբելոնը։

Շումեր – Ստեղծեցին առաջին ոռոգման համակարգը;

Աքքադ – Ստեղծեցին միասնական պետություն։

Բաբելոն – Ստեղծվեց օրենսգիրք և դատարաններ

Աղբյուրներ

համաշխարհային պատմության դասագիրք, էջ 25-28

տեսաֆիլմ

Հարցեր

• Պետական ի՞նչ կառուցվածք ուներ Արատտան, ո՞րն էր նրա հովանավոր աստվածը։ Արատտան ուներ ուժեղ բանակ, պարսպապատ մայրաքաղաք և սեփական գիր։ Ուներ արքա, որը նաև հոգևոր առաջնորդն էր։ Նրա հովանավոր աստվածն էր Հայկը։
• Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրեք Հայասսա թագավորության մասին։ Հայսսան դա իրականում Հայաստանն է, այդպետ մեր երկիրը կոչել են խեթերը, որոնք հնդեվրոպական ժողուվուրդներ էին։ Հայասսա խեթերեն նշանակում էր հայերի երկիր։ Հայասսան ուներ սեփական գրականություն և հզոր բանակ, 700 մարտակառք և 10 000 հետևակ։
• Մի քանի նախադասությամբ պատմեք Նաիրի երկրի մասին։ Ըստ Ասորեստանի արքաների Նայրի երկիրը գտնվել է Հայաստանի հարավում և Վանա լճի ավազանում։ Այն եղել է ընդարձակ և հպատակություն չճանաչող երկիր, որն ունեցել է 250 քաղաք զորավոր պարիսպներով։

Աղբյուրներ
Դասագիրք, էջ 34-37
տեսաֆիլմ

Հարցեր

• Ովքե՞ր էին փարավոնները։

Եգիպտոսում թագավորներին անվանում էին փարավոն, որ նշանակում էր <<մեծ տան (պալատի) տեր>>:

• Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրու Ռամզես ll-ի գահակալման տարիները։

մ․թ․ա․ 1279-1213 թթ

• Ի՞նչ գիտեք եգիպտական մշակույթի մասին։

Եգիպտոսի մշակույթի մեջ է մտնում Քեոփս, Քեփրեն և Միկերեն փարավոնների  դամբարանները, բուրգերը և Սֆինքսի արձանը։

• Ինչու՞ է հույն պատմիչ Հերոդոտոսը Եգիպտոսն անվանել Նեղոսի պարգև։

Նեղոսը ջրի միակ աղբյուրն էր և կյանք էր պարգևում շրջակայքում ապրող մարդկանց։

Աղբյուրներ

Դասագիրք, էջ 21-24

Հին աշխարհի երկրներ. Եգիպտոս

Հին Եգիպտոսի արվեստը (տեսաֆիլմ)