Վահան Տերյան
Աշուն է

Աշուն է. օրերը ցրտում են…
Գիշերը սուզվում է միգում.
Այնքան քնքշություն կա սրտում իմ,
Այնքան մեղմություն իմ հոգում։
Այնքա՜ն տխրություն, և անուշ է,
Անուշ է ցավն այս հետին.—
Բոլորը երազ է և հուշ է,
Ոսկի է — թափվում է գետին…

Բանաստեղծության մեջ գտիր փոխաբերական իմաստով արտահայտված մտքերը։ Ոսկի է — թափվում է գետին…

Գտիր հոմանիշները։ Վահան Տերյան (իսկական անունը՝ Վահան Սուքիասի Տեր-Գրիգորյան, հունվարի 28 (փետրվարի 9), 1885, Գանձա, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն – հունվարի 7, 1920, Օրենբուրգ, Խորհրդային Ռուսաստան), նշանավոր հայ բանաստեղծ, քնարերգու և հասարակական-քաղաքական գործիչ։

Լրացնել հետևյալ առածներում բացթողնված բառերը` դրանք ընտրելով տրվածներից:
Ծանր, պաղ, լավ, սև, անպտուղ, անուշ, զորավոր, շիտակ, արդար, ոսկե, լավ:

Լեզու կա պաղ է, լեզուն կա` լեղի:
— յուղը ջրի տակ չի մնա:
Սպիտակ փողը — օրվա համար է:
Խելքը — թագ է, ամեն մարդու գլխին չի լինում:
— ծառին քար գցող չի լինի:
Հեռավոր սուրբը — կլինի:
— քարը իր տեղում կմնա:
— աղջիկը յոթ տղա արժե:
— խոսքը հանաքով կասեն:
—  հնձվորը դաշտում  էլ կհնձի, սարում էլ:
— ապուր, շան կերակուր:

Հետևյալ առածների մեջ կետերի փոխարեն գրել նշված բառերի  հականիշները:
— աչքով աղջիկ առ, ահելի աչքով`ձի:
Գիտունի հետ քար քաշի, — հետ փլավ մի կեր:
Ծամը երկար, խելքը` —:
Թոկի երկարն է լավ, խոսքի` — :
Գիժը մի քար գցեց ծովը, հազար — չկարողացան հանել:
Խոսքը մեծին, ջուրը` —:
Փորձված թանը — մածունից լավ է:
Սև սիրտ, — ատամ:
Մինչև — բարակի, բարակի հոգին դուրս կգա:
Թանկից — չկա:

Ստեղծագործական աշխատանք

Ընտրիր հետևյալ վերնագրերից մեկը և գրիր շարադրություն` <<Իմ շնորհը>>, <<Իմ երգը>>, <<Իմ ուրախությունը>>, <<Իմ աշխարհը>>։ Ինքդ էլ կարող ես վերնագիր մտածել։ Աշխատանքդ տեղադրիր բլոգում։

Իմ աշխարհը

Откуда произошли слоны?

Тысячи лет тому назад по дремучим лесам, покрывавшим Землю, бродили гигантские чудовища многочисленных разновидностей. И даже несмотря на свои невообразимые размеры, они не смогли выдержать трудностей, которые пришли вместе с изменением климата и исчезновением пищи.
Они погибали один за другим, пока не вымерли все, кроме двух видов — африканского и
азиатского слона. Предшественниками слонов были огромные чудовища, известные под именем «мамонт». Их скелеты можно увидеть в музеях, а зрелище это устрашающее! Их кости находят в земле в долинах и в руслах рек в Северной Америке и Европе. В далекой Сибири была найдена туша одного из них, вмерзшая в лед, сохранившаяся настолько хорошо, что даже глаза остались нетронутыми!
Хотя слоны когда-то населяли многие места на Земле, теперь они встречаются в первозданном виде только в Африке и тропической Азии.Слоны — самые крупные из животных суши и во многих отношениях наиболее интересные. По характеру они очень мягкие и добрые и довольно умные; они поддаются дрессировке гораздо легче
любых других животных, кроме домашних собак.Ноги у слона, похожие на огромные колонны, необходимы для того, чтобы выдерживать его
гигантский вес. Его бивни представляют собой выросшие до неимоверных размеров зубы. Эти бивни используются для подрывания корней в поисках пищи, а также в качестве оружия, для защиты. Мозг у слона — сравнительно небольшого размера по сравнению с размерами животного.Наиболее примечательной частью тела слона является хобот, представляющий собой продолжение носа и верхней губы, и он служит слону рукой, носом и губами одновременно. В хоботе около 40000 мышц, поэтому он такой сильный и гибкий. Кончик хобота заканчивается чем-то вроде пальца,который настолько чувствителен, что слон может поднять им маленькую булавку!

Домашнее задание:

Напишите маленький рассказ или историю ,используя данные слова.Озаглавтьте свой рассказ.

Лес, переплыть, хижина, играть, прыгать, высокие деревья, петь, друзья, животные, ночевать, хорошая погода, девочка, речка, заблудиться, птички, веселиться, мячик, стемнело.

476. Գտե՛ք այն թիվը, որը աստղանիշի փոխարեն տեղադրելու դեպքում հավասարությունը ճիշտ կլինի.

ա) – (–) 35 = 35

բ) – (–) 81 = 81

գ) – (–) 44 = –44

դ) – (–) 125 = –125

478. Հետևյալ հավասարություններից որո՞նք են ճիշտ կազմված.

ա) – (–63) = 63

բ) – (+45) = –45

գ) 38 = – (+38),

դ) –52 = – (–52)

480. Աստղանիշի փոխարեն տեղադրելով –8, 0, 69, –21 թվերը` գտե՛ք արտահայտության արժեքները.

-(-8)+3=-11 -(-8)-4= -12

-(0)+3=3 -(-0)-4= -4

-(69)+3=66 -(-69)-4=65

-(-21)+3=-24 -(-21)-4=-25

 482. Կոորդինատային ուղղի վրա (տե՛ս նկ. 62) գտե՛ք հակադիր կետերի բոլոր զույգերը։

Պատ․՝ A և H, B և F, C և E

484. Գտե՛ք ամենամեծ և ամենափոքր թվերը.

–1, +2, +7, –6, +5, 0, –11, +10, –9, +2

Պատ․՝ ամենամեծ՝ +10, ամենափոքրը՝ -11

489. Լաստը գետի հոսանքով 8 ժամում լողում է 24 կմ։ Քանի՞ ժամում նույն հեռավորությունը գետի հոսանքին հակառակ ուղղությամբ կանցնի նավակը, որի արագությունը չհոսող ջրում 7 կմ/ժ է։

24:8=3

7-3= 4

24:4= 6

Պատ՝. 6ժամ

1. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում ֆիզիկական։ Բերե՛ք օրինակներ։ Ֆիզիկական երևույթները դրոանք այն են, որ նոր նյութեր չեն առաջանում  նյութը հալեցնելիս, եռացնելիս, մանրացնելիս, պնդանալիս, մագնիսանալիս և այլն:
2. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում քիմիական ։ Բերե՛ք օրինակներ։ Քիմիական են կոչվում այն երևույթները, որոնց ժամանակ փոխվում է նյութի բաղադրությունը, մի նյութից առաջանում է երկու և ավելի նյութեր։
3. Որո՞նք են ֆիզիկական երևույթների տարատեսակները։ Ծծմբի, շաքարի, կերակրի աղի, ածխի մեծ  կտորների` փոշու վերածվելը, երկաթի խարտելը, ապակյա բաժակի, կուժի  կոտրվելը, պղնձե լարի, տետրի թղթի, կոճի թելի և այլնի  կտրելը, ջրի  եռալը, մոմի  և սառույցի հալվելը, ցողի գոլորշիանալը և այլն:  
4. Ո՞ր երևույթն են անվանում քիմիական ռեակցիա։ Քիմիական նյութեր են կոչվում այն երևույթները որոնց ընթացքում երկու նյութ միացնելիս ստանում ենք նոր այլ նյութ։
5. Թվարկե՛ք քիմիական ռեակցիաների բնորոշ մի քանի հատկանիշ: Բերե՛ք քիմիական ռեակցիայի օրինակներ։ միացման, քայքայման, նտեղակալման, փոխանակման։
6. Լուսասինթեզը համարվու՞մ է քիմիական ռեակցիա։ ոչ
7. Ո՞ր քիմիական ռեակցիաներն են անվանում քայքայման։ երբ երկու նյութեր իրար միացնելիս ստանում ենք քայքայում։
8. Ո՞ր քիմիական ռեակցիաներն են անվանում միացման ։ օրինակ երկու պարզ նյութ միացնելիս ստանում ենք մեկ բարդ նյութ։
9. Ի՞նչ է այրումը։Ի՞նչով է ուղեկցվում այն։ Այրում, բարդ ֆիզիկաքիմիական պրոցես է։
10. Որո՞նք են այրման առաջացման պայմանները։ Այրման համար անհրաժեշտ պայման է թթվածնի առկայությունը: Սովորաբար, որպեսզի այրում տեղի ունենա, հարկավոր է նյութը տաքացնել մինչև նրա բռնկվելը:
11. Հրդեհը հանգցնելու ի՞նչ միջոցներ գիտեք։ Ջուրը և փրփուրը
12. Ի՞նչ է վառելանյութը։ Վառելիքներ են կոչվում այն նյութերը, որոնց այրումը նպատակահարմար է մեծ քանակությամբ ջերմություն ստանալու համար։
13. Ո՞ր նյութերն են կոչվում օքսիդներ: Օքսիդներ, երկտարր միացություններ են, որոնք բաղկացած են որևէ տարրի և թթվածնի ատոմներից։
14. Ի՞նչ բաղադրություն ունեն աղերը:
15. Որո՞նք են թթվային անձրևների առաջացման պատճառները,և ի՞նչ հետևանքներ կարող են դրանք ունենալ: Թթվային անձրև, մթնոլորտում արդյունաբերական արտանետումների (քլորաջրածին (HCl), ծծմբի (ՏO₂) ու ազոտի երկօքսիդներ) և խոնավության փոխազդեցության հետևանքով հաճախ առաջանում են թթվային (թթու պարունակող) տեղումներ (անձրև, ձյուն)։
16. Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը: Կենցաղային աղբը չի կարելի այրել, որովհետև նրա գոլորշին բարձրանում է և խանգարում է օզոնային շերտին, որը մարդուհամար շատ օգտակար է, որովհետև օզոնային շերտը խանգարում է ուլտրամանուշակագույն հոսանքներին ներխուժել երկրի մթնոլորտ: